زابل در جنوب ایران و در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. جاهای دیدنی زابل بهعنوان گنجینهای از تاریخ و طبیعت، گردشگران بسیاری را به خود جذب میکنند. بازدید از شهر سوخته، سفری به اعماق تاریخ بشر خواهد بود. از طرفی، قلعههای باستانی مانند قلعه سهکوهه و ارگ جلالآباد نیز یادآور شکوه و عظمت گذشته این سرزمین هستند. علاوهبر جاذبههای تاریخی، زابل طبیعت منحصربهفردی هم دارد. تالاب هامون که زمانی بزرگترین تالاب آب شیرین در ایران بود، چشماندازی بدیع و تماشایی را به نمایش میگذارد.
در سفر به زابل، شما علاوهبر بازدید از جاهای دیدنی، میتوانید از مهماننوازی گرم مردم محلی لذت ببرید، غذاهای سنتی خوشمزه آنجا را امتحان کنید و با آدابورسوم و فرهنگ غنی این منطقه آشنا شوید. در این مطلب از مجله گردشگری فلایتودی، با ما همراه باشید تا مروری بر دیدنیهای زابل داشته باشیم.
زابل | دروازه شرقی ایران و نگین سیستان
زابل، شهری با سابقهای بیش از ۵۰۰۰ سال، در شمالشرقی استان سیستان و بلوچستان است که در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد. این شهر که به دروازه شرقی ایران و نگین سیستان نیز معروف است، بهدلیل موقعیت جغرافیایی خود، آبوهوایی گرم و خشک دارد. زابل بهدلیل وجود جاذبههای تاریخی و طبیعی متعددی از جمله شهر سوخته، موزه مردمشناسی، دهانه غلامان، تالاب هامون و… مقصدی ایدهآل برای گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ به حساب میآید و میتواند مقصدی برای رقمزدن سفری خاطرهانگیز باشد. در ادامه، به بررسی چند مورد از معروفترین جاهای دیدنی زابل میپردازیم.
شهر سوخته زابل | سفری به اعماق تاریخ
از مهمترین جاهای دیدنی زابل، باید به شهر سوخته اشاره کرد. شهر سوخته که در ۵۶ کیلومتری جنوب زابل و در نزدیکی رودخانه هیرمند واقع شده است، یکی از باستانیترین تمدنهای شهری جهان به شمار میرود و قدمت آن به ۵۰۰۰ سال پیش میرسد. جالب است بگوییم این شهر به دلایل مختلفی از جمله نظام آبرسانی پیشرفته و دارابودن نخستین سیستم فاضلاب شهری، نخستین عمل جراحی مغز، نخستین چشم مصنوعی، نخستین انیمیشن و کهنترین تختهنرد جهان شهرت دارد و در سال ۱۹۹۷ بهعنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
از جمله جاذبههای گردشگری شهر سوخته، میتوان به موزه آن اشاره کرد. در این موزه میتوانید با آثار کشفشده از این تمدن باستانی مانند سفالینهها، ابزارآلات، زیورآلات و… آشنا شوید. علاوهبر آن، محوطه باستانی شهر سوخته نیز دیدنی است. باستانشناسان تاکنون تنها ۴۰ درصد از این محوطه عظیم را کاوش کردهاند. در این بخش، میتوانید بقایای خانهها، خیابانها، کارگاهها، قناتها و… را مشاهده کنید. طبیعت اطراف شهر سوخته نیز از جمله دشت سیستان با تپههای ماسهای، رودخانه هیرمند و آسمان پرستاره، مناظری چشمنواز را برای گردشگران به نمایش میگذارند. پیشنهاد میکنیم هنگام برنامهریزی برای بازدید از جاهای دیدنی زابل، حتما این جاذبه را در اولویتهای خود قرار دهید.
- آدرس: ۵۰ کیلومتری جاده زابل به زاهدان، در سمت چپ جاده.
مسیر دسترسی به شهر سوخته چگونه است؟
برای رسیدن به شهر سوخته، از زابل بهسمت زاهدان حرکت کنید. سپس به مسیر خود بهسمت جنوب ادامه دهید تا به شهر سوخته برسید. طیکردن این مسافت در حالت عادی، در حدود یک ساعت طول میکشد. بهدلیل گرمای هوا در تابستان، حتما از کلاه، عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب و لباسهای خنک استفاده کنید. در مجموع، چه علاقهمند به تاریخ و باستانشناسی باشید و چه علاقهمند به طبیعتگردی، در هر صورت بازدید از این شهر باستانی، تجربهای شگفتانگیز را برای شما رقم خواهد زد زیرا از مهمترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان محسوب میشود.
قلعه رستم | دژی تاریخی در دل سیستان
قلعه رستم بنایی عظیم و باشکوه است که در ۷۰ کیلومتری جنوبغربی زابل و در نزدیکی شهر سوخته، خودنمایی میکند. این قلعه که بهعنوان بزرگترین قلعه دوران صفوی و یکی از مهمترین دیدنی های زابل شناخته میشود، یادگاری از دوران سلجوقیان تا صفویان به حساب میآید و در محوطهای تاریخی بهنام حوضدار واقع شده است. قلعه رستم با قدمت دیرینه و معماری باشکوه خود، مقصدی جذاب برای علاقهمندان به تاریخ، باستانشناسی و طبیعتگردی است. با کمی برنامهریزی و توجه به نکات ایمنی، سفری خاطرهانگیز به این دژ تاریخی را تجربه خواهید کرد. از جمله جاذبههای گردشگری قلعه رستم، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- معماری: عظمت و شکوه قلعه، برج و باروهای بلند، خندق عمیق و فضاهای داخلی متنوع، مثل اندرونی، بیرونی، برجها و… همگی نشاندهنده هنر معماری دوران خود هستند.
- تاریخ: قدمت زیاد قلعه و ارتباط آن با شخصیتهای حماسی مانند رستم دستان، این جاذبه را بهلحاظ تاریخی، بسیار حائز اهمیت کرده است.
- محیط طبیعی: قلعه در دشت سیستان واقع شده است و چشماندازهای طبیعی زیبایی را در معرض تماشا میگذارد.
- آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۵۰ کیلومتری جنوبغربی شهرستان هامون، بعد از شهر سوخته، خارج از جاده اصلی.
مسیر دسترسی به قلعه رستم چگونه است؟
مسیر دسترسی به قلعه رستم، با توجه به نقطه شروع سفر شما متفاوت خواهد بود. اگر با خودروی شخصی سفر میکنید، از زابل بهسمت زاهدان حرکت کنید و سپس از جاده فرعی بهسمت شهر سوخته بروید. بعد از شهر سوخته نیز به مسیر خود بهسمت غرب ادامه دهید تا به قلعه رستم برسید. زمان تقریبی برای طیکردن مسافت گفتهشده ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه است. در نظر داشته باشید که بهدلیل قرارگرفتن قلعه در خارج از جاده اصلی، دسترسی به آن کمی دشوار بهنظر میرسد؛ اما بازدید از معماری و شکوه این قلعه باستانی، سختی مسیر را برای علاقهمندان، بسیار شیرین خواهد کرد.
قلعه کک کهزاد زابل | از مهمترین جاهای دیدنی زابل
قلعه کک کهزاد در ۳۰ کیلومتری غرب زابل و در نزدیکی کوه خواجه واقع شده است. این قلعه که قدمت آن به دوران ساسانی میرسد، در طول تاریخ، کاربریهای مختلفی از جمله دژ نظامی، معبد و کاروانسرا داشته است و در بلندترین نقطه کوه خواجه و مشرف بر قلعه کافرون قرار دارد. جالب است بدانید که قلعه کک کهزاد در اعتقادات اسطورهای، بهعنوان محل زندگی حاکمی دیوسانی بهنام کک کهزاد شناخته شده است؛ نام کک کهزاد نیز به شخصیتی افسانهای در منطقه سیستان نسبت داده میشود.
قلعه کهزاد از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. در بخش اندرونی، اتاقها، حیاطها و حوضچهها قرار دارند و در بخش بیرونی، برجها، باروها و دروازهها به چشم میخورند. از بالای قلعه کهزاد، چشماندازهای زیبایی از دشت سیستان، کوه خواجه و رودخانه هیرمند را میتوان مشاهده کرد. قدمت و کاربریهای مختلف این قلعه در طول تاریخ، آن را به جاذبهای محبوب برای علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ تبدیل کرده است. در مجموع، قلعه باستانی کک کهزاد با معماری منحصربهفرد، تاریخ غنی و چشماندازهای زیبا، میتواند بهعنوان یکی از جاهای دیدنی زابل برای بازدید گردشگران به حساب آید.
- آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۶۰ کیلومتری جنوبشرقی زابل، در نزدیکی روستای کهک.
مسیر دسترسی به قلعه کک کهزاد چگونه است؟
برای دسترسی به این جاذبه، کافی است از زابل بهسمت جاده نهبندان حرکت کنید، سپس به مسیر خود بهسمت جنوبشرق ادامه دهید تا به روستای کهک برسید. از روستای کهک تا قلعه کهک کهزاد، حدود ۵ کیلومتر فاصله است که باید با ماشین آفرود یا موتور طی شود. این مسافت در حدود یک و نیم ساعت طی میشود. بهدلیل شرایط آبوهوایی منطقه، حتما قبل از سفر، از وضعیت جادهها مطلع شوید.
بانک ایران و انگلیس در زابل | گنجینهای از تاریخ در قلب سیستان
بانک ایران و انگلیس در زابل که امروزه، بهعنوان موزه مردمشناسی سیستان شناخته میشود، بنایی تاریخی با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال است. این بنا که در مرکز شهر زابل واقع شده، یادگاری از دوران قاجار و نمادی از حضور بانک ایران و انگلیس در سیستان و زابل به شمار میرود.
بانک ایران و انگلیس در سال ۱۲۸۹ هجری شمسی، در دوره قاجار و بهدستور ناصرالدینشاه تاسیس شد. این شعبه از بانک، در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی در زابل افتتاح شد و تا سال ۱۳۵۸ هجری شمسی به فعالیت خود ادامه داد. پس از انقلاب اسلامی نیز این بنا بهعنوان موزه مردمشناسی سیستان در اختیار مردم قرار گرفت و در آن، اشیا و آثار مربوط به فرهنگ و تاریخ سیستان به نمایش گذاشته شدهاند.
در این موزه، میتوانید با فرهنگ و تاریخ سیستان از دوران باستان تا به امروز آشنا شوید. بنای موزه نیز در سبک معماری قاجاری بنا شده است که تزیینات آجری و گچبریهای ظریفی دارد. نقشه آن هم بهصورت دوطبقه با حیاط مرکزی است که همین امر، آن را به یکی از جاهای دیدنی زابل و جاذبههای معماری این شهر تبدیل کرده است.
- آدرس: زابل، میدان شهرداری، خیابان پهلوان.
- ساعت بازدید از موزه: همهروزه بهجز روزهای تعطیل از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ ظهر و ۱۴ تا ۱۸ عصر.
- هزینه بلیط ورودی موزه: شروع از ۵۰۰۰ تومان برای هر نفر.
مسیر دسترسی به موزه بانک ایران و انگلیس چگونه است؟
برای دسترسی دقیق به این جاذبه، از میدان شهرداری وارد خیابان پهلوان شوید و بعد از ۱۵۰ متر بهسمت راست بپیچید؛ موزه بانک ایران و انگلیس در آنجا واقع شده است. در نزدیکی موزه، پارکینگ نیز وجود دارد. بانک ایران و انگلیس در زابل با تاریخ غنی، معماری زیبا و مجموعه آثار ارزشمند، میتواند مقصدی جذاب برای گردشگران علاقهمند به تاریخ، فرهنگ و معماری باشد. بازدید از این بنا، سفری به گذشته پرفرازونشیب سیستان را به شما هدیه خواهد داد.
ارگ خان ملک کیانی | یادگاری از دوران پهلوی در سیستان
ارگ جلالآباد زابل که به ارگ خان ملک کیانی نیز معروف است، بهعنوان یکی از جاهای دیدنی زابل و بنایی تاریخی به شمار میرود و در ۱۶ کیلومتری جاده زابل به هیرمند قرار دارد. ارگ خان ملک کیانی در سالهای اخیر مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و در سال ۱۳۹۲، اداره کل میراث فرهنگی زابل، اقدام به مرمت و بازسازی آن کرد؛ پس از آن نیز ارگ برای بازدید عموم بازگشایی شد. این ارگ بهشکل مربع و با ۴ برج در گوشهها بنا شده است. مصالح تشکیلدهنده دیوارهای ارگ نیز خشت و گل هستند و ضخامت دیوارها به یک متر میرسد.
در داخل ارگ، اتاقهای متعددی وجود دارند که بهسبک کاروانسراهای قدیمی بنا شدهاند. این جاذبه بهدلیل سبک معماری خاص و ارزش تاریخی خود، از جمله بهترین دیدنیهای زابل بهشمار میرود و بنای آن، یادگاری از دوران پهلوی و یکی از نمادهای هویت تاریخی زابل است. شما با بازدید از ارگ، علاوهبر اینکه از معماری منحصربهفرد آن لذت خواهید برد، میتوانید از آرامگاه خان ملک کیانی که در نزدیکی ارگ قرار دارد نیز بازدید و به این سردار نامی، ادای احترام کنید. از بالای ارگ نیز چشماندازهای زیبایی از دشت سیستان و رودخانه هیرمند را میتوان مشاهده کرد.
- آدرس: استان سیستان و بلوچستان، کیلومتر ۱۸ مسیر مواصلاتی زابل-دوست محمد، روستای جلالآباد.
- ساعات بازدید: از ساعت ۸ صبح تا ۱۷ بعدازظهر.
- مبلغ بلیط ورودی: از ۳۰۰۰ تومان تا ۱۰۰۰۰ تومان متغیر.
کوه خواجه زابل | نگین طلایی سیستان
کوه خواجه که با نام اوشیدا نیز شناخته میشود، عارضهای طبیعی در دل دریاچه هامون و از مهمترین جاذبههای گردشگری و باستانی استان سیستان و بلوچستان است. این کوه در ۳۰ کیلومتری جنوبغربی شهر زابل واقع شده و بهدلیل تاریخ غنی، معماری منحصربهفرد و چشماندازهای زیبا، در میان گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ محبوبیت بالایی دارد.
قدمت کوه خواجه به دوران پیش از تاریخ بازمیگردد. شواهد باستانشناسی نشان میدهند که این کوه در دورههای مختلف از جمله عصر برنز، دوره هخامنشی، دوره اشکانی و دوره ساسانی، مورد سکونت انسانها بوده است. مهمترین دوره تاریخی کوه خواجه، دوره ساسانی محسوب میشود؛ در این دوره، این کوه بهعنوان مرکز مذهبی و سیاسی سیستان مورد استفاده قرار میگرفته است.
در دامنههای کوه نیز بقایای آتشکدهها، معابد، قصرها و استحکامات از دوره ساسانی مشاهده میشود. معماری کوه خواجه نمونهای از معماری دوره ساسانی در ایران به شمار میرود و شامل دیوارهای بلند خشتی، طاقهای هلالی، گنبدها و تزیینات آجری است. این جاذبه را نیز میتوان بهعنوان یکی از مهمترین جاهای دیدنی زابل به حساب آورد و بازدید از آن خالی از لطف نیست.
- آدرس: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان هامون، بخش تیمورآباد، دهستان کوه خواجه.
دیگر جاذبههای گردشگری کوه خواجه چه هستند؟
مهمترین اثر معماری کوه خواجه، قلعه آن است. این قلعه که در بالاترین نقطه کوه قرار دارد، از دو بخش تشکیل شده است؛ بخش شرقی که به دوره ساسانی بازمیگردد و بخش غربی که در دوره قاجار به آن اضافه شده است. علاوهبر ارزش تاریخی، کوه خواجه بهدلیل جاذبههای طبیعی نیز مورد توجه گردشگران است. از جمله این جاذبهها، میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- چشماندازهای زیبا: از بالای کوه خواجه، چشماندازهای پانورامایی از دشت سیستان، دریاچه هامون و کوههای اطراف را میتوان مشاهده کرد.
- غارها: در دامنههای کوه خواجه، غارهای متعددی وجود دارند که برخی از آنها، محل سکونت انسانها در دوران پیش از تاریخ بودهاند.
- پوشش گیاهی: کوه خواجه دارای پوشش گیاهی متنوعی است که شامل درختان، بوتهها و گیاهان دارویی میشود.
- حیاتوحش: در این منطقه، حیوانات وحشی مانند بز کوهی، کبک، تیهو و خرگوش زندگی میکنند.
تالاب هامون | از مهمترین جاذبههای طبیعی زابل
تالاب هامون که زمانی بهعنوان بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران شناخته میشد، امروزه به تالابی فصلی تبدیل شده است. این تالاب بدون شک بهعنوان یکی از شاخصترین جاهای دیدنی زابل به شمار میرود و در شمال استان سیستان و بلوچستان، در نزدیکی شهر زابل قرار دارد.
هامون در گذشته، بهدلیل وسعت زیاد و آب فراوان، نقشی مهم در اقتصاد، فرهنگ و محیط زیست منطقه ایفا میکرد. کشاورزی، دامداری، صیادی و تجارت از جمله فعالیتهای اقتصادی رایج در حاشیه این تالاب بوده است. امروزه، هامون به تالابی فصلی تبدیل شده که در فصلهای پربارندگی، آبگیری و در فصلهای گرم سال، خشک میشود. به یاد داشته باشید بهدلیل وجود باتلاقها و گودالهای عمیق، در تالاب هامون پیادهروی یا رانندگی بدون راهنما خطرناک است.
- آدرس: مسیر جاده زابل به زاهدان.
نقش هامون در زابل چیست؟
از نظر زیستمحیطی، هامون بهعنوان تنظیمکننده آبوهوا و محلی برای زندگی پرندگان مهاجر و آبزیان مختلف اهمیت زیادی دارد. از لحاظ اقتصادی نیز در گذشته، منبع اصلی معیشت مردم زابل بوده است و امروزه نیز پتانسیل بالایی برای گردشگری دارد. علاوهبر موارد گفتهشده، هامون نقشی مهم در فرهنگ و آدابورسوم مردم زابل دارد و در بسیاری از داستانها، افسانهها و اشعار این منطقه از آن یاد شده است.
با وجود تمام مشکلاتی که هامون با آن روبهرو است، امید به احیای آن همچنان در دل مردم زابل زنده است. تلاشهای زیادی برای احیای هامون در حال انجام هستند و امیدواریم که روزی شاهد بازگشت این تالاب زیبا و پربرکت به منطقه باشیم. همه ما میتوانیم در احیای هامون نقش داشته باشیم. با کاهش مصرف آب، حمایت از سازمانهای زیستمحیطی و افزایش آگاهی از اهمیت تالابها، میتوانیم به حفظ این میراث طبیعی ارزشمند کمک کنیم.
موزه مردمشناسی زابل | مروری بر تاریخ
موزه مردمشناسی زابل در سال ۱۳۸۵ در بنایی با قدمت ۱۰۰ سال که در ابتدا بهعنوان کنسولگری انگلستان در زابل استفاده میشد، افتتاح شده است. این موزه دربرگیرنده آثار و اشیایی از فرهنگ و تمدن مردم سیستان و بلوچستان، بهخصوص مردمان شهر سوخته است.
در بخش باستانشناسی این موزه نیز اشیا و سفالینههای مربوط به دورههای مختلف تاریخی از جمله پیش از اسلام، دوره اسلامی و قاجار به نمایش گذاشته شدهاند. در بخش مردمشناسی آن هم نشانههایی از آدابورسوم، پوشاک، مشاغل، نحوه زندگی و فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان قابل بازدید هستند. علاوهبر این دو بخش، بخش دیگری نیز بهعنوان بخش اسناد و مدارک وجود دارد که در آن، اسناد و مدارک مربوط به تاریخ و فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان نگهداری میشوند. کتابخانه موزه نیز دارای منابع ارزشمندی در زمینه تاریخ، فرهنگ و مردمشناسی سیستان و بلوچستان است.
- آدرس: زابل، خیابان فردوسی، روبهروی سالن حجاب.
- ساعات بازدید: ۶ ماهه اول سال از ساعت ۸ تا ۱۲ و ۲۰ تا ۱۶ و ۶ ماهه دوم سال از ساعت ۸ تا ۱۲ و ۱۹ تا ۱۵٫
دهانه غلامان | گشتی در دل تاریخ سیستان
دهانه غلامان که با نامهای خرابههای پایتخت قدیم سیستان و اوشیدا نیز شناخته میشود، یکی از بهترین جاذبههای تاریخی و باستانی استان سیستان و بلوچستان و از جاهای دیدنی زابل به شمار میرود. این شهر باستانی در حدود ۴۵ کیلومتری شهر زابل و در ۹ کیلومتری شهر علیاکبر واقع شده است. قدمت دهانه غلامان به دوره اشکانی (۲۵۰ ق.م تا ۲۲۴ م) میرسد. در این دوره، قلعهای بر فراز این کوه بنا شد که بهعنوان معبد و مرکز حکومتی مورد استفاده قرار میگرفت.
دهانه غلامان بهدلیل تاریخ غنی، معماری منحصربهفرد و چشماندازهای زیبای آن، از جمله مهمترین محوطههای باستانی ایران به شمار میرود. این جاذبه قدمتی چندینهزارساله دارد و در طول تاریخ، محل استقرار تمدنهای مختلفی بوده است. در این شهر، آثار باستانی متعددی از جمله قلعه، مقبرهها، گورستانها و سفالینهها کشف و ثبت شدهاند.
قلعه دهانه غلامان از خشت و گل بنا شده و معماری پلهپله منحصربهفردی دارد. این قلعه همچنین شامل بخشهای مختلفی مانند حیاط، تالار، اتاقها و برجها میشود و علاوهبر اینها، دهانه غلامان در دل دشت سیستان واقع شده است و طبیعت بکر و زیبایی دارد. از بالای دهانه غلامان نیز میتوان دشت سیستان، دریاچه هامون و کوههای اطراف را تماشا کرد.
- آدرس: ۲ کیلومتری روستاهای ده رستم و قلعه نو و ۴۲ کیلومتری شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان.
جاهای دیدنی زابل؛ مهد تاریخ و تمدن
در این مطلب، به بررسی جاهای دیدنی زابل پرداختیم. بدیهی است معرفی و بررسی تمام دیدنی های زابل تنها در یک مطلب، امکانپذیر نیست. ما در این مطلب، ضمن بررسی معروفترین جاذبههای گردشگری این شهر، مروری بر قدمت و پیشینه تاریخی جاذبهها نیز داشتیم. با وجود آبوهوای گرم و خشک زابل، این شهر هر ساله پذیرای گردشگران زیادی از نقاط مختلف ایران و جهان است. برای سفر به این شهر، بلیط هواپیما و هتل خود را آنلاین رزرو کنید یا با تور راهی سفری پرماجرا شوید.
البته با توجه به موقعیت جغرافیایی زابل، توصیه میکنیم قبل از سفر، آبوهوای مقصدتان را از قبل بررسی کنید تا با گرمای طاقتفرسا یا طوفان شن مواجه نشوید. شما تاکنون به زابل سفر کردهاید؟ کدامیک از جاذبههای معرفیشده، خاطره خوبی برایتان ساخته است؟ در قسمت نظرات برایمان بنویسید.
سوالات متداول جاهای دیدنی زابل
زابل کجاست؟
زابل در شمالشرقی استان سیستان و بلوچستان و در نزدیک مرز افغانستان واقع شده است.
چه زمانی برای سفر به زابل مناسب است؟
بهدلیل آبوهوای گرم و خشک زابل، پاییز و زمستان بهترین زمان برای سفر به این شهر هستند.
سوغات زابل چیست؟
زعفران، زرشک، پسته، سکههای طلای زابلی و صنایعدستی از جمله سوغات زابل هستند.
مردمان زابل به چه زبانی صحبت میکنند؟
زبان اصلی مردم زابل فارسی است؛ اما به زبان بلوچی نیز صحبت میکنند.
غذاهای محلی زابل چه هستند؟
قروت، کشک، نان محلی، آش رشته زابلی و دمپخت گوشت از جمله غذاهای محلی زابل هستند.