هر آنچه باید درباره تاج محل هند بدانید

تاج محل هند، یکی از شگفت‌انگیزترین و زیباترین بناهای تاریخی در جهان است. این بنا که داستانی عاشقانه و تراژیک دارد، نگین هندوستان لقب گرفته است و در فهرست عجایب هفتگانه جهان جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. سالانه میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان برای بازدید از این مکان ارزشمند خودشان را به هند می‌رساند تا از نزدیک شکوه آن را لمس کنند. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی، قصد داریم شما را با تاج محل هند آشنا کنیم و اطلاعاتی را درباره تاریخچه، معماری، داستان ساخت و هزینه و نحوه بازدید در اختیارتان قرار دهیم. برای آشنایی بیشتر با این شگفتی معماری جهان، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.  

تاج محل کجاست؟

تاج محل نه تنها یکی از بهترین جاهای دیدنی هندوستان است که باید یک بار در عمرتان ببینید. این بنا یکی از مهمترین مکان‌های تاریخی در جهان به شمار می‌رود که به دلیل خصوصیات منحصربه‌فرد و بی‌نظیر خود، در فهرست عجایب هفتگانه جهان قرار دارد. تاج محل در ایالت اوتار پرادش شهر آگرا یا آگره واقع شده است. بنابراین، اگر بخواهید از این جاذبه هند بازدید کنید، باید خودتان را به شهر آگرا در ۲۰۰ کیلومتری دهلی نو (پایتخت این کشور)، برسانید. برای آنکه بدانید که چرا تاج محل در هند یکی از عجایب هفتگانه دنیا به‌شمار می‌آید، توصیه می‌کنیم ادامه این مطلب را از دست ندهید.

تاریخچه تاج محل | بزرگترین مقبره ساخته شده در جهان

تاج محل هندوستان، بزرگترین مقبره‌ ساخته شده در جهان تا به امروز است. ساخت این مقبره در سال ۱۶۳۲ به دستور شاه جهان (امپراتور گورکانی) آغاز شد و تکمیل آن تا سال ۱۶۵۳ طول کشید. در سال ۱۶۵۸ پسر شاه جهان سلطنت او را سرنگون کرد و پدر خود را به زندان انداخت. جهان شاه واپسین روزهای خود را در زندان قلعه آگرا که در همان نزدیکی قرار داشت سپری کرد و از آنجا به شاهکار شگفت‌انگیزی که نتیجه علاقه وافر وی به همسرش بود، نگاه می‌کرد. پس از آنکه جهان شاه در سال ۱۶۶۶ درگذشت، در تاج محل و کنار همسر محبوب خود به خاک سپرده شد.

متاسفانه این بنای شگفت‌انگیز و زیبا در طول تاریخ بارها توسط افراد گوناگون مورد حمله قرار گرفته و بخش‌هایی از آن آسیب دیده است. به‌عنوان مثال، طی حمله حاکمان جات بهاراتپور در قرن هجدهم به شهر آگرا هند، تاج محل نیز مورد حمله قرار گرفت و بخش‌هایی از آن آسیب دید.

در جریان انقلاب ۱۸۵۷ نیز سربازان و مقامات انگلیسی، سنگ‌های قیمتی دیوارهای آن را به غارت بردند. از اوایل قرن بیستم، بازسازی تاج محل به دستور لرد کرزن، نایب‌السلطنه وقت آغاز شد و پس از استقلال هند، این بنای تاریخی تحت حمایت دولت قرار گرفت.

داستان ساخت تاج محل | عشق شاه به یک دختر ایرانی

تاج محل صرفا یک ساختمان سنگی زیبا و شکوهمند نیست. وقتی وارد حیاط این بنا می‌شوید، به یکی از محبوب‌ترین داستانه‌های عاشقانه جهان پا می‌گذارید. تاج محل در واقع، نوعی ابراز علاقه از سوی شاه جهان به همسر محبوبش «ممتاز محل» بوده است و این شاه گورکانی با ساخت آن، محبت عمیق خود به همسرش را جاودانه کرد. در حقیقت، یکی از مهمترین مواردی که این بنا را از سایر جاذبه های تاریخی و گردشگری جهان متمایز می‌کند، داستان تاج محل هند است.

شاه جهان که پنجمین امپراتور سلسله گورکانی هندوستان بوده، در دومین ازدواج خود با دختری از نوادگان شاه اسماعیل صفوی وصلت کرد. این دختر که «ارجمند بانو» نام داشت، خیلی زود به همسر محبوب و مورد اطمینان شاه جهان تبدیل شد. از آنجایی ارجمند بانو از نظر درایت، کاردانی و شخصیت از سایر زنان شاه برتر بود، ممتاز محل لقب گرفت.

علاقه جهان شاه به همسر ایرانی خود به حدی بود که او را حتی در جنگ‌ها نیز همراه خود می‌برد و ثمره ۱۸ سال زندگی آنها، ۱۴ فرزند بود که درنهایت ۷ فرزند زنده ماندند. در یکی از لشکرکشی‌های شاه جهان به افغانستان که ممتاز محل همراهش نبود، به او خبر رسید که همسرش به دلیل زایمان درد و کسالت بسیاری دارد و در بستر مرگ افتاده است. شاه جهان بلافاصله بر بالین همسر محبوبش حاضر شد و ارجمند بانو پیش از مرگش دو وصیت به شوهر خود کرد، یکی اینکه بعد از مرگ شاه مجددا ازدواج نکند و مقبره‌ای نیز برای زنده‌نگه‌داشتن یاد و خاطره ممتاز محل بسازد.

جالب است بدانید که عشق شاه جهان به ممتاز محل به حدی بود که در فاصله ۲ ماه بعد از مرگ او، موهای شاه به کل سفید شد! یک سال پس از مرگ ارجمند بانو، دستور ساخت تاج محل صادر شد و همان‌طور که قبل‌تر هم به آن اشاره شد، شاه جهان نیز پس از مرگش در کنار همسر عزیز و محبوب خود به خاک سپرده شد.

معماری تاج محل | ردپای هنر معماری ایرانی و هندی

بدون شک، تاج محل هند از معروفترین جاذبه های گردشگری آگرا محسوب می‌شود. اگر بخت با شما یار باشد و روزی بتوانید روبه‌روی این بنای شکوهمند بایستید، تا مدت‌های زیبایی‌ها و ظرافت‌های بدیع آن را تحسین خواهید کرد. یکی از مهم‌ترین مواردی که باعث تمایز تاج محل از سایر بناهای تاریخی جهان شده، تقارن کم‌نظیر آن است؛ چهارگوشه این بنا دقیقا مشابه یکدیگر هستند! این سازه تاریخی بر اساس اصول معماری هندی و اسلامی با جزئیاتی از سبک معماری ایرانی، ترکی و هندی ساخته شده است.

بر خلاف بسیاری از ساختمان‌های قدیمی آگرا که با استفاده از ماسه سنگ‌های قرمز ساخته می‌شدند، نمای بیرونی تاج محل از سنگ مرمر سفید پوشیده شده و از سه طرف، دیوارهایی از سنگ قرمز آن را احاطه کرده‌اند. جالب است بدانید که در تزیینات خارجی تاج محل از بیش از ۲۸ نوع سنگ قیمتی استفاده شده و گنبدها و طاق‌های ساختمان نیز طرح‌های هندسی و خاتم‌کاری‌های بسیار ظریف و متقارنی دارند. همچنین، روی بخش‌هایی از دیوارها آیات از قرآن کریم حک شده که هنر دست هنرمندان و خوش‌نویسان ایرانی است.

تزیینات داخلی تاج محل نیز ظرایف و شگفتی‌های خاص خود را دارند. دیوارهای آن با موزاییک‌های انتزاعی، نقاشی‌های دیواری و هنر حکاکی تزئین شده‌اند. برای تزئین تاج محل، از سنگ‌های قیمتی ارزشمندی مانند عقیق، یاقوت کبود، یشم و… استفاده شده که از سراسر جهان گردآوردی کرده‌اند. همچنین، خط‌های اسلیمی زیبایی روی دیوارها حک شده که دیدن آن‌ها قطعا لذت‌بخش خواهد بود. در واقع، جهان شاه معتقد بوده که خانه ممتاز محل در بهشت قرار دارد و این مسئله را زیبایی بی‌نظیر فضای داخلی تاج محل به‌خوبی ثابت می‌کند.

بخش‌ های مختلف تاج محل هند | گشتن را از کجا شروع کنیم؟

مقبره «ارجمند بانو» در فضایی بالغ بر ۱۷ هکتار ساخته شده و بخش‌های متنوعی را دربرمی‌گیرد. اگر می‌خواهید درباره اسرار تاج محل هند بیشتر بدانید، ابتدا باید با بخش‌های آن آشنا شوید.

ورودی تاج محل | دروازه روضه

دروازه ورودی این بنا «دروازه روضه» نام دارد و نقش و نگارهای ظریف و کم‌نظیر آن، شما را به دنیای شگفتی‌ها می‌برند. دروازه ورودی ۳۰ متر ارتفاع دارد و در حاشیه آن، آیاتی از قرآن کریم حکاکی شده است.

مقبره تاج محل | باشکوه‌ترین بخش

مقبره، اصلی‌ترین و به نوعی، زیباترین بخش بنا است. این بخش در انتهای باغ واقع شده و شکوه و عظمت بی‌مانند آن تا مدت‌ها در خاطرتان خواهد ماند.

مسجد تاج محل هند | به رنگ قرمز

در سمت چپ بنا، مسجدی قرار گرفته که به سبک معماری سایر مساجد جهان اسلام و به رنگ قرمز ساخته شده است. در این مسجد، بیش از هر چیزی تزئینات و خوش‌نویسی‌ها خودنمایی می‌کنند و نزد مسلمانان شهر آگرا، ارزش و اهمیت بسیار بالایی دارد.

موزه تاج محل هند | مجموعه‌ای ارزشمند و دیدنی

در مجموعه تاج محل هند، ساختمان کوچکی با کاربری موزه وجود دارد که در آن مجموعه‌ای از سکه، طلا و نقاشی‌های معماری تاج محل نگهداری می‌شود. اغلب گردشگران به دلیل بازدید از پرتره شاه جهان و ممتاز محل به این موزه سر می‌زنند.

مهمانخانه تاج محل | بنایی با سنگ سرخ

نقاره‌خانه یا مهمان‌خانه، در سمت راست مجموعه واقع شده و از بسیاری جهات، مشابه مسجد است. در رابطه با کاربرد این بخش اطلاعات موثقی وجود ندارد و گفته می‌شود که روزی از آن به‌عنوان مهمان‌سرا استفاده می‌شد. این بنا نیز با سنگ قرمز ساخته شده است.

باغ تاج محل | به سبک باغ ایرانی

مجموعه تاج محل هند در فضای باغ‌مانندی قرار گرفته که نزدیک به ۲۵۰ هزار متر وسعت دارد و با الهام از الگوی چهار باغ ایرانی طراحی شده است. انعکاس بنای تاج محل در حوض وسط باغ که حوض کوثر نام دارد، از زیباترین تصاویر این اثر هنری به شمار می‌رود.

سازنده تاج محل کیست؟

افسانه‌های بسیاری درباره معمار تاج محل هند وجود دارد. گفته می‌شود که بیش از ۳۰ معمار در ساخت این بنا دست داشته‌اند که به سرپرستی معماری ایرانی به‌نام احمد لاهوری کار ساخت تاج محل را پیش می‌بردند. با توجه به اینکه تاج محل هند ساخته دست معماری ایرانی و برای یادبود همسر ایرانی وی ساخته شده، اغلب ما ایرانی‌ها علاقه ویژه‌ای به این بنا داریم. بیش از ۲۰هزار کارگر و صنعت‌گر برای ساخت تاج محل مشارکت داشته‌اند و گفته می‌شود که از بیش از ۱۰۰۰ فیل برای حمل مواد خام به محل احداث بنا استفاده شده است!

بهترین زمان بازدید از تاج محل هند

از نظر شرایط آب‌وهوایی، اکتبر (مهر) تا مارس (اسفند)، بهترین زمان برای بازدید از تاج محل هند هستند. البته توجه داشته باشید که هر چند در این بازه زمانی، هوا در مساعدترین حالت ممکن خود قرار دارد، اما در این ماه‌ها گردشگران زیادی به تاج محل هند سر می‌زنند و این بنا در اکثر روزها شلوغ خواهد بود.

اگر شلوغی را دوست ندارید و ترجیح می‌دهید در زمان دیگری به تاج محل بروید، باید خودتان را برای هوای خیلی گرم یا خیلی سرد آگرا آماده کنید. در این صورت، هم هزینه‌های سفرتان کمتر خواهد بود و ممکن است بلیط‌های ورودی تاج محل با تخفیف و نرخی کمتر از حالت عادی فروخته شوند. لازم به ذکر است که تاج محل در زمان طلوع و غروب خورشید زیبایی دوچندانی دارد. اگر دوست دارید عکس‌های جذابی در کنار این مقبره بگیرید، در این بازه زمانی برای بازدید از تاج محل هند اقدام کنید.  

دسترسی به تاج محل | چطور به تاج محل برویم؟

همان‌طور که پیش از این گفته شد، بنای تاج محل هند در اوتار پرادش شهر آگرا قرار دارد و با قطار، اتوبوس و تاکسی ۵-۴ ساعت با شهر دهلی نو فاصله دارد. برای ورود به بنا سه دروازه اصلی وجود دارد؛ دروازه‌های غربی و شرقی هم برای ورود و هم برای خروج استفاده می‌شوند و دروازه جنوبی فقط برای خروج عابران پیاده است. همچنین، در نزدیکی ورودی‌های غربی و شرقی مقبره‌هایی منسوب به سایر همسران شاه جهان وجود دارد.

اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این شهر کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب راهنمای سفر به آگرا را هم مطالعه کنید.

هزینه بلیط ورودی تاج محل برای گردشگران خارجی ۱۱۰۰ روپیه (معادل ۱۳ یورو) محاسبه می‌شود و برای افرادی که می‌خواهند در شب‌هایی که ماه کامل است تاج محل را ببینند، بلیط‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. همچنین، کودکان زیر ۱۵ سال به رایگان می‌توانند از این بنا بازدید کنند. برای بازدید از تاج محل هندوستان، حتما نکات زیر را به یاد داشته باشید:

• آگرا به طرو کلی هوای گرمی دارد و بهتر است در زمان بازدید لباس سبک و خنک بپوشید.
• حتما یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
• بانوان برای ورود به مسجد باید لباس پوشیده و روسری داشته باشند.
• عکسبرداری در داخل مقبره ممنوع است.
• بازدید از مقبره شاه جهان و ممتاز محل دارای هزینه ورودی جداگانه است.
• تاج محل روزهای جمعه هر هفته تعطیل است.
• بازدید شبانه فقط پنج روز در ماه یعنی شبی که ماه کامل است و ۲ شب قبل و بعد از آن امکانپذیر خواهد بود.

اطلاعات ضروری برای بازدید از تاج محل هند در جدول زیر ارائه شده است:

زمان بازدید	همه روزه (غیر از جمعه‌ها) ۳۰ دقیقه قبل از طلوع تا ۳۰ دقیقه قبل از غروب آفتاب
زمان بازدید (در شب)	۸:۳۰ شب تا ۱۲:۳۰ صبح (غیر از جمعه‌ها و ایام ماه رمضان)
قیمت بلیط ورودی	۱۱۰۰ روپیه؛ کودکان زیر ۱۵ سال رایگان
قیمت بلیط بازدید از مقبره	۲۰۰ روپیه برای هر نفر
قیمت بلیط بازدیدهای شبانه	۷۵۰ روپیه برای بزرگسالان و ۵۰۰ روپیه برای کودکان ۳ تا ۱۵ سال

آدرس تاج محل هند روی نقشه گوگل

افسانه‌ها و اسرار تاج محل | آنچه باید بدانید!

پس از آگاهی از نکات جالب درباره تاج محل هندوستان، بازدید از این اثر هنری قطعا جذابیت دیگری خواهد داشت:

• شاه جهان و همسرش هر دو مسلمان بوده‌اند.
• یکی از شگفتی‌های تاج محل هند این است که در طول روز به رنگ‌های گوناگونی درمی‌آید که این اتفاق به دلیل سطح صاف و صیقلی سنگ‌های نمای آن روی می‌دهد. این بنا هنگام طلوع خورشید صورتی، عصر شیری رنگ و زیر نور ماه درخششی رنگ طلایی دارد.
• روی مقبره‌های تاج محل ۹۹ نام خداوند حکاکی شده‌اند.
• ابتدا قرار بود تاج محل در برهانپور مادیا پرادش (جایی که ممتاز محل در آن درگذشت) بنا شود. اما با دلیل عدم وجود سنگ مرمر سفید در آن منطقه، آگرا برای ساخت تاج محل انتخاب شد.
• زمان طنین صدا در فضای داخلی تاج محل ۲۸ ثانیه است؛ یعنی اگر داخل بنا چیزی به زبان بیاورید، اکوشدن آن ۲۸ ثانیه طول می‌کشد.
• مناره‌های تاج محل متمایل به بیرون ساخته شده‌اند تا در صورت وقوع بلایایی مانند زلزله، به آرامگاه آسیبی نرسد.
• تاج محل نزدیک به ۱٫۵ متر از قطب منار (مناره‌ای در دهلی نو که با ۷۲٫۵ متر ارتفاع، بلندترین بنای آجری در دنیا به‌حساب می‌آید) بلندتر است.

امکانات رفاهی تاج محل برای گردشگران

از آنجا که تاج محل یکی از جاذبه‌های محبوب گردشگری در هند است، از همین رو سالانه میلیون‌ها نفر برای بازدید به این مکان تاریخی مراجعه می‌کنند. در سال‌های اخیر امکانات مختلفی از اقامتگاه تا کافه‌ها و رستوران‌های مختلفی در آن راه‌اندازی شده است. نکته مهمی که باید در بازدید از این محل در نظر بگیرید، به دلیل عدم وجود پارکینگ امکان ورود با خودرو به این محل وجود ندارد. همچنین استفاده از امکانات رفاهی در این مکان با پرداخت هزینه امکان پذیر است.

جاهای دیدنی نزدیک به تاج محل

وقتی به تاج محل می‌روید، علاوه بر دیدن زیبایی‌های این بنای زیبا می‌توانید از جاذبه‌های گردشگری نزدیک به آن نیز دیدن کنید.

قلعه آگرا | اثر جهانی یونسکو

یکی از بناهای گردشگری زیبایی که نزدیک به تاج محل هند است، قلعه زیبای آگرا بوده که دو کیلومتری تاج محل قرار دارد. این بنا به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. از بالای این قلعه چشم انداز زیبایی از شهر را می بینید.

مقبره مانکامشوار | بنای مرموز آگرا

این مقبره مرموز یکی از زیبایی‌های هنری و معماری آگرا است که در فاصله ۳ کیلومتری تاج محل قرار دارد. اگر برای دیدن تاج محل می‌روید حتما از این مقبره تاریخی و زیبا هم دیدن کنید. شمامی‌توانید اثر هنری و معماری هندی را در این مقبره مشاهده کنید.

آرامگاه اعتماد الدوله | یک آرامگاه مذهبی

در کمتر از ۵ کیلومتر از تاج محل هند این آرامگاه مذهبی را مشاهده می کنید. زیبایی معماری و طراحی این آرامگاه حیرت انگیز است. پس به هیچ عنوان از دیدن آن غافل نشوید. این آرامگاه اثر هنری منحصر به فرد است.

تاج محل؛ قطره اشکی بر رخسار ابدیت!

تاج محل بدون شک، زیباترین و معروف‌ترین جاذبه های گردشگری هند است و هیچ گردشگری بدون بازدید از آن، این کشور را ترک نمی‌کند. از معروفترین فستیوال های هند گرفته تا آثار تاریخی و طبیعی در کنار مردم بی نظیر این کشور، تجربه سفری متفاوت را برایتان رقم خواهد زد. در این مطلب، با شما درباره تاج محل در هند صحبت کردیم و اطلاعات کاربردی و جالبی را درباره این مکان تاریخی مشهور در اختیارتان قرار دادیم.

آیا تابه‌حال فرصت بازدید از تاج محل هند را داشته‌اید؟ فکر می‌کنید کدامیک از بخش‌های تاج محل از سایر قسمت‌های آن زیباتر است؟

سوالات متداول درباره تاج محل هندوستان