تفت، شهری‌ست در قلب کویر یزد که فراتر از یک مقصد گردشگری معمولی به حساب می‌آید. جاهای دیدنی تفت، تلفیقی از تاریخ کهن، طبیعت بکر و معماری منحصربهفرد هستند که در هیچ کجای دیگر در جهان، نمی‌توان مشابه آن‌ها را پیدا کرد. هر کدام از این خانه‌های خشتی با بادگیرهای بلند، آب‌انبارهای قدیمی و مساجد تاریخی، داستانی از گذشته این شهر را روایت می‌کنند. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی، تصمیم داریم شما را به دیار زرتشتیان ببریم و با جاهای دیدنی شهر تفت یزد آشنا کنیم. پس اگر برای مقصد بعدی سفر خود، به این شهر یزد فکر می‌کنید، با ما همراه باشید.
آشنایی با شهر تفت | گنجینه‌ای پنهان در دل کویر
شهرستان تفت، یکی از شهرهای واقع در استان یزد است که به‌دلیل قرارگیری در دامنه‌های شیرکوه، از آب‌و‌هوایی مطبوع و خنک برخوردار شده است. این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۵۸۴۶ کیلومتر‌مربع، در فاصله ۱۰ کیلومتری مرکز استان یزد و در مسیر جاده یزد به شیراز قرار دارد. شهرستان تفت با داشتن ۱۴۴۴ آبادی که ۳۳۶ روستای آن مسکونی و ۱۱۰۸ آبادی آن خالی از سکنه است، بخش عظیمی از استان یزد را به خود اختصاص داده است.
جاهای دیدنی یزد و شهر تفت، نشان از قدمت و اهمیت این منطقه در طول سده‌های گذشته دارند. استان یزد و تفت در طول تاریخ، همواره به‌عنوان یکی از نقاط استراتژیک و حیاتی در مسیرهای تجاری و فرهنگی فلات مرکزی ایران مورد توجه بوده‌اند. اگر مشتاق بازدید از جاذبه‌های این منطقه هستید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از جست‌و‌جو برای محل اقامت و بهترین هتل های یزد، نگاهی به جدول زیر بیندازید تا برخی اطلاعات ضروری درباره این مقصد را به‌صورت مختصر و مفید دریافت کنید.
| مورد | اطلاعات |
| استان مبدا | یزد |
| مساحت تفت | ۵۸۴۶ |
| جمعیت کنونی تفت یزد | طبق آخرین سرشماری ۵۰,۲۸۵ نفر |
| آب‌و‌هوا | نیمه‌بیابانی، با تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد |
| کد تلفن یزد | ۰۳۵ |
| سوغات تفت یزد | انار، بادام، گردو، قیسی، نان سوروک، قطاب |
| فاصله تفت تا شهر یزد | حدود ۲۲ کیلومتر |
| بهترین اقامتگاه‌های شهر تفت | اقامتگاه بوم‌گردی نار تی تی تفت، اقامتگاه بوم‌گردی حاجی خان تفت، اقامتگاه بوم‌گردی عمارت ساعتی تفت |
| فاصله زمینی تفت تا تهران | حدود ۶۵۱ کیلومتر |
وجه تسمیه تفت چیست؟
بر اساس روایات محلی، نام شهر تفت به دو منشا اصلی بازمی‌گردد. دلیل نخست، کوه تفته است که در نزدیکی این شهر قرار دارد. این کوه در ساعات میانی روز، بهویژه در فصل تابستان، به‌شدت گرم و سوزان و به‌اصطلاح «تفتیده» می‌شود. از این رو، نام کوه و به‌تبع آن، شهر مجاور، از این ویژگی اقلیمی گرفته شده است. دلیل دوم نیز این است که در گویش محلی، واژه «تفت» به‌معنای سبد یا طبق میوه به کار می‌رود. با توجه به وفور باغ‌های انار در این منطقه، احتمال دارد که نام شهر نیز از این اصطلاح محلی نشات گرفته باشد.
آشنایی با دیدنی‌های تفت
جاهای دیدنی تفت در یزد، هر کسی را با هر سلیقه‌ای شیفته خود می‌کنند. بناهای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی این شهر، گویای پیشینه غنی و فرهنگ اصیل در این شهرستان هستند. در ادامه، به معرفی مطرح‌ترین جاهای دیدنی تفت می‌پردازیم و از این جاذبه‌های منحصربهفرد ایران صحبت می‌کنیم. اگر قصد سفر به این شهر زیبا و دیدنی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از رزرو بلیط هواپیما یزد، برنامه‌ریزی دقیقی برای سفر و بازدید از جاذبه‌های گردشگری این مقصد داشته باشید تا از تک‌به‌تک لحظات سفر خود، به نحو احسن استفاده کنید.
سرو چم | یکی از کهنسال‌ترین درختان ایران در یزد
یکی از خاص‌ترین دیدنی های تفت در روستایی کوچک واقع شده است. در قلب شهرستان تفت، روستایی به‌نام چم وجود دارد که اهالی آن از دین آسمانی زرتشت پیروی می‌کنند. این روستا، میزبان یکی از ارزشمندترین گنجینه‌های طبیعی استان یزد، یعنی سرو کهنسال چم است. این درخت با قدمتی تخمینی بالغ بر ۳۵۰۰ سال، پس از سرو ابرکوه، به‌عنوان دومین درخت کهنسال استان یزد شناخته می‌شود. ارتفاع این سرو حدود ۲۸ متر است و شکوه و عظمت آن، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد.
با وجود کاهش جمعیت روستای چم، سرو کهنسال همچنان مورد توجه و مراقبت اهالی قرار دارد. بانویی به‌نام نبات با ۵۰ سال سن، مسئولیت نگهداری از این میراث طبیعی و ارزشمند را بر عهده دارد. فاصله شما با این سرو تاریخی، بستن چمدان‌هایتان و رزرو یکی از هتل های یزد است.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، روستای چم
آدرس سرو چم تفت روی نقشه گوگل
باغ صدری | باغی زیبا متعلق به دوران زندیه
باغ نمیر، یکی از جاهای دیدنی تفت است که با نام عمارت صدری نیز شناخته می‌شود و در فاصله ۲۴ کیلومتری از مرکز شهر یزد و در شهرستان تفت واقع شده است. این باغ با قدمتی حدود ۴۰۰ سال، به اواخر دوره زندیه بازمی‌گردد و در ابتدا به‌دستور صدرالعلماء، یکی از حاکمان آن دوره ساخته شد. مساحت این باغ حدود ۱۳ هزار متر‌مربع است و به‌دلیل سکونت نمیر تفتی، یکی از زرتشتیان و شکسته‌بندان معروف یزد، به باغ نمیر نیز شهرت یافته است.
معماری این باغ بر اساس اصول معماری شهر یزد است. بادگیر دوطبقه روی عمارت، نقش تهویه هوا را ایفا می‌کند و پنجره‌های رنگی، علاوه‌بر زیبایی، به دور‌کردن حشرات کمک می‌کنند. حوض سنگی بزرگ با ۹۵ فواره، در تلطیف هوای باغ نقش مهمی دارد. در مجموع معماری این جاذبه، یادآور باغ‌های ایرانی مانند باغ فین کاشان و باغ دولت‌آباد یزد است.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، خیابان امام خمینی، محله گلابدان
آدرس باغ صدری تفت روی نقشه گوگل
مجموعه شاه نعمت الله ولی | لذت آرامش در جاذبه‌ای معنوی
مجموعه شاه ولی تفت با دارا‌بودن عناصر شاخص معماری نظیر بقعه، مسجد، بازار، میدان، آب‌‌انبار و حسینیه، به یکی از شلوغ‌ترین جاهای دیدنی تفت در ایام تعطیلات و مناسبت‌های مذهبی تبدیل شده است. ازدحام جمعیت در این ایام، نشان از اهمیت و جایگاه بالای این مجموعه در میان مردم و گردشگران دارد. مسجد شاه ولی، به‌عنوان یکی از بناهای شاخص مجموعه با قدمتی متعلق به قرن هشتم هجری قمری، از ویژگی‌های معماری منحصر‌به‌فردی برخوردار است و از مهم‌ترین جاذبه‌های آنجا به حساب می‌آید. در ادامه مطلب، به معرفی دقیق‌تر این مسجد می‌پردازیم.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، کنار میدان امام خمینی
آدرس مجموعه شاه نعمت الله ولی روی نقشه گوگل
آسیاب آبی | تنها آسیاب آبی در شهر کویری یزد
آسیاب آبی تفت، تنها آسیاب موجود در استان یزد است که قدمت آن به ۴۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. در گذشته، این آسیاب با استفاده از نیروی جریان آب، قادر بود ساعتی بین ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم گندم را به آرد تبدیل کند.
ویژگی بارز این آسیاب، ساختار خشتی آن است که موجب شده در مقایسه با سایر آسیاب‌های موجود در ایران، اصالت و قدمت آن حفظ شود. این بنای تاریخی، نمونه‌ای ارزشمند از معماری سنتی ایرانی است که با گذشت قرن‌ها، همچنان پابرجاست.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، خیابان طریق الرضا
آدرس آسیاب آبی تفت روی نقشه گوگل
روستای شواز | روستایی تاریخی با جاذبه‌های باورنکردنی
روستای شواز، واقع در قسمت جنوب‌غربی استان یزد و در منطقه پشتکوه، یکی از خاص‌ترین جاهای دیدنی تفت در یزد است. این روستا با فاصله ۶۸ کیلومتری از تفت و ۹۵ کیلومتری از یزد، در مجاورت روستای نصرآباد قرار گرفته است. برای دیدن این روستا در مسیر تفت می‌توانید ساعاتی را توقف کنید و از زیبایی‌های آن لذت ببرید.
نام روستا برگرفته از وزش بادهای شبانه است که در اصطلاح محلی به آن «شب باد» یا «شاه باد» گفته می‌شود. شواز به‌عنوان یک روستایی تاریخی و مقصدی گردشگری، سالانه میزبان جشنواره‌های متنوعی در زمینه‌های آداب‌و‌رسوم، موسیقی محلی، صنایع‌دستی و غذاهای سنتی است.
از جمله برنامه‌های شاخص این روستا، می‌توان به جشنواره شب باد تا شواز، چاووشی‌خوانی، شب شعر روستا، شبیه‌خوانی، رصد ستارگان و اجرای بازی‌های محلی اشاره کرد. علاوه‌بر این، جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی از جمله سنگ‌نگاره‌های باستانی، قلعه شواز، قبرستان تاریخی و آبشار شواز، این روستا را به مکانی جذاب برای بازدیدکنندگان تبدیل کرده‌اند. اگر بلیط قطار یزد را رزرو کرده‌اید و می‌خواهید به این استان سفر کنید، پیشنهاد می‌کنیم سری هم به این روستای بی‌نظیر و تماشایی بزنید.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، دهستان نصرآباد، روستای شواز
آدرس روستای شواز یزد روی نقشه گوگل
آبشار درگاهان | آبشاری ۲۰ متری میان صخره‌های شیرکو
آبشار درگاهان یا دره گاهان، یکی از تماشایی‌ترین جاهای دیدنی شهرستان تفت یزد به حساب می‌آید. این آبشار با ارتفاعی بالغ بر ۲۰ متر، در دامنه‌های سرسبز شیرکوه واقع شده است و به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های این شهر شناخته می‌شود. درگاهان با صخره‌های مناسب برای صخره‌نوردی، پوشش گیاهی متراکم و آب‌و‌هوای خنک و مطبوع، بهشتی برای علاقه‌مندان به صخره‌نوردی و طبیعت‌گردی است.
این آبشار به‌دلیل ویژگی‌های منحصربهفرد خود، سالانه میزبان گردشگران متعددی است که به‌دنبال تجربه‌ای متفاوت در دل طبیعت هستند. بهترین زمان بازدید از آبشار نیز از اوایل بهار تا اواخر تابستان است؛ زمانی که طبیعت در اوج زیبایی و طراوت خود قرار دارد.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، جاده ده بالا، طزرجان
آدرس آبشار درگاهان روی نقشه گوگل
چشمه تامهر | منبع حیات در حوالی شهر تفت
چشمه تامهر که در ۶ کیلومتری قسمت غربی شهر تفت در استان یزد واقع شده، یکی دیگر از بهترین جاهای دیدنی تفت به حساب می‌آید. این چشمه در روستای اسلامیه قرار دارد و به‌دلیل آبدهی فصلی خود، از اوایل بهار تا اواخر تابستان در اوج جوش‌و‌خروش است. با فرارسیدن پاییز، میزان آبدهی چشمه به‌تدریج کاهش می‌یابد.
آب چشمه تامهر پس از جاری‌شدن از سرچشمه، از میان حوضچه‌های کوچک و بزرگ عبور کرده و به‌سمت باغ‌ها و مزارع روستای اسلامیه روانه می‌شود. این آب، نقشی حیاتی در تامین نیازهای کشاورزی و آبیاری این منطقه ایفا می‌کند و به‌عنوان یکی از منابع اصلی آب برای ساکنین محلی محسوب می‌شود.
- آدرس: استان یزد، محدوده ۶ کیلومتری شهر تفت، روستای اسلامیه
آدرس چشمه تامهر روی نقشه گوگل
کوه عقاب | تندیس باشکوه ساخته‌شده توسط طبیعت
عقاب کوه، پدیده‌ای طبیعی و باشکوه و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی تفت در محدوده ۱٫۵ کیلومتری قسمت شرقی روستای اسلامیه و در نزدیکی شهرستان تفت استان یزد است. این کوه تماشایی که در مسیر جاده شیراز به یزد قرار دارد، در قلب فلات ایران خودنمایی می‌کند. استان یزد، با موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد خود در محل تلاقی دشت کویر و کویر لوت، گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعی متنوع از جمله کویرهای باستانی، تپه‌های ماسه‌ای، کوه‌ریگ‌ها، دره‌ها، سنگ‌آب‌های آهکی، غارها و کلوت‌ها را در خود جای داده است. در میان تمام این مناظر چشم‌نواز، نمای سنگی کوه عقاب که به‌شکل عقابی نشسته است، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
عقاب کوه، یادگاری از دوران دوم زمین‌شناسی ایران است که قدمت آن به ۲۰۰ میلیون سال پیش بازمی‌گردد. شکل‌گیری این کوه، تحت‌تاثیر عوامل متعددی از جمله توده سنگ آذرین در دامنه شمالی شیرکوه و فرسایش ناشی از وزش بادها، بهویژه بادهای موسوم به «کوه بادآسمان» از سمت شمال، صورت گرفته است. این عوامل طبیعی، در طول زمان، به‌تدریج نمای منحصربهفرد عقاب‌گونه این کوه را شکل داده‌اند.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، محدوده روستای اسلامیه
آدرس کوه عقاب روی نقشه گوگل
موزه مردم شناسی تفت | بنایی تاریخی متعلق به قرن ۹ هجری
موزه مردم‌شناسی تفت، یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی تفت است که در کنار مجموعه تاریخی شاه ولی، در بقعه شاه خلیل ثانی واقع شده است. این بنای خشتی و گلی با مساحت ۴۰۰ متر‌مربع، شامل بخش‌های متنوعی همچون رواق‌های جنوبی و شرقی، گنبدخانه‌ها و حجره‌هایی در ضلع غربی است. گنبد کاشی‌کاری‌شده این بقعه که با نقوش علی مزین شده، در گذشته به‌عنوان خانقاه مورد استفاده قرار می‌گرفت. در زیر این گنبد، علاوه‌بر مقبره شاه خلیل ثانی، سنگ قبرهای مرمرین ظریفی نیز به چشم می‌خورند. شاه خلیل ثانی از نوادگان شاه نعمت‌الله ولی بود که در هرات به قتل رسید و پیکر او به تفت منتقل و در این مکان به خاک سپرده شد.
این بنا که در ابتدا به‌عنوان خانقاه توسط شاه نعمت‌الله ولی در اوایل قرن نهم هجری ساخته شده بود، در طول سال‌ها به یکی از پایگاه‌های مهم سلسله نعمت‌اللهی در منطقه تبدیل شد. پس از قتل شاه خلیل ثانی در سال ۹۲۵ هجری قمری و دفن او در این مکان، خانقاه شاه ولی به بقعه شاه خلیل تغییر نام داد. این بنا در سال ۱۳۸۷ مرمت و در سال ۱۳۸۹ با تغییر کاربری، به موزه مردم‌شناسی تفت تبدیل شد.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، میدان امام خمینی (ره)، بقعه شاه خلیل ثانی، مجموعه شاه نعمت‌الله ولی
آدرس موزه مردم شناسی تفت روی نقشه گوگل
حمام دربند میرزا | حمامی قاجاری در شهر تفت
حمام دربند میرزا، بنایی است که قدمت آن به دوران قاجار بازمی‌گردد. این حمام که در گذشته با عنوان گرمابه شناخته می‌شد، به‌دلیل معماری منحصربهفرد، گچ‌بری‌های ظریف، نقاشی‌های ارزشمند با مضامین ادبی، اسطوره‌ای و مذهبی و همچنین طراحی خاص سازه‌ها، به‌عنوان یک اثر تاریخی و میراث فرهنگی ملموس تلقی می‌شود.
حمام دربند میرزا دارای دو سربینه است که هر کدام در فصول مختلف سال مورد استفاده قرار می‌گرفتند. سربینه تابستانی با پلان هشت‌ضلعی، دارای غرفه‌هایی در اطراف برای قرار‌دادن لباس‌هاست. این بخش از طریق راهرویی به سربینه زمستانی متصل می‌شود. سربینه زمستانی، با پلان مستطیل‌شکل و سقف کجاوه‌ای به‌صورت طاق و تویزه، طراحی شده است. به‌منظور جلوگیری از اتلاف گرما و انرژی، حمام در ارتفاعی پایین‌تر از سطح کوچه ساخته شده و به همین دلیل، ورودی آن در پشت‌بام قرار دارد.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، خیابان امام، کنار ساختمان شهرداری شهر تفت، کوی دربند میرزا
آدرس حمام دربند میرزا روی نقشه گوگل
آتشکده چم | بنایی تاریخی در پایتخت زرتشتیان
آتشکده چَم، یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی تفت یزد است. این بنای تاریخی که قدمت آن به دوران پس از اسلام بازمی‌گردد، به‌عنوان نمادی از معماری و فرهنگ زرتشتیان، همواره مورد توجه گردشگران و محققان بوده است. این آتشکده با معماری ساده و در عین حال باشکوه خود، فضایی معنوی و آرامش‌بخش را به وجود آورده است.
در محوطه آتشکده، درخت سرو کهنسالی با قدمتی حدود ۳ هزار سال وجود دارد که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منطقه شناخته می‌شود. این درخت سرو در حیاط آتشکده زرتشتیان چم قرار دارد و در کنار تنه آن، جایگاهی زیبا برای روشن‌کردن شمع و آتش مقدس زرتشتیان ساخته شده است.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، روستای چم
آدرس آتشکده چم روی نقشه گوگل
مسجد شاه ولی | جاذبه‌ای خاص با فضایی متفاوت
مسجد شاه ولی تفت که با نام مسجد امام نیز شناخته می‌شود، اثری تاریخی و ارزشمند است که توانسته به لیست جاهای دیدنی تفت راه پیدا کند. این مسجد، بخشی از مجموعه شاه ولی به شمار می‌رود که با معماری تماشایی و تزیینات هنرمندانه، گواهی بر شکوه و عظمت هنر اسلامی در ایران است. این مسجد با آجر‌چینی ظریف و کاشی‌کاری‌های زیبا، بهویژه محراب با کنده‌کاری‌های چشم‌نواز، نمونه‌ای برجسته از هنر معماری دوره تیموری را به نمایش می‌گذارد.
گفته می‌شود که سبک معماری و تزیینات مسجد شاه ولی، الگویی برای ساخت مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان بوده است. این موضوع، نشان از تاثیرگذاری و اهمیت هنری این مسجد در تاریخ معماری ایران دارد. درهای چوبی ظریف با کنده‌کاری‌های استادانه، کتیبه‌های کاشی معرق با خط نسخ در اطراف درها، شبکه‌های گچ‌بری ظریف، نورگیر بالای محراب و سنگ مرمر نصب‌شده در محراب، از جمله عناصر تزیینی این مسجد تاریخی هستند. مسجد شاه ولی در سال ۱۳۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه از مهم‌ترین جاهای دیدنی شهرستان تفت یزد شناخته می‌شود.
- آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، محله بازار
آدرس مسجد شاه ولی تفت روی نقشه گوگل
بازدید از جاهای دیدنی تفت | از باغ‌های سرسبز تا بناهای تاریخی
بازدید از جاهای دیدنی تفت، تجربه‌ای است که تلفیقی از آرامش طبیعت و غنای تاریخ را به ارمغان می‌آورد. این شهر با باغ‌های سرسبز و بناهای تاریخی خود، مقصدی ایده‌آل برای گردشگرانی است که به‌دنبال فرار از هیاهوی زندگی شهری و غرق‌شدن در فضایی آرامش‌بخش هستند. بدون شک قدم‌زدن در کوچه‌باغ‌های تفت، بازدید از مساجد و خانه‌های قدیمی و تجربه طعم غذاهای محلی، خاطراتی به‌یادماندنی را برای شما رقم خواهد زد. سفر به تفت، تجربه‌ای متفاوت از گردشگری را به شما هدیه می‌دهد.
اگر پیش‌تر به این شهر سفر کرده‌اید و جاهای دیدنی تفت در یزد را دیده‌اید، به مسافران آینده این مقصد، بازدید از کدام جاذبه‌ها را پیشنهاد می‌دهید؟
سوالات متداول درباره جاهای دیدنی تفت
بهترین جاهای تفریحی در تفت کدامند؟
مجموعه شاه ولی، باغ صدری، آبشار درگاهان و موزه مردم‌شناسی از بهترین جاهای دیدنی تفت هستند.
جاهای دیدنی تفت در شب کدامند؟
کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت تاریخی، آسمان شب تفت، باغ صدری و مجموعه شاه ولی با نورپردازی بی‌نظیر، خاص‌ترین دیدنی های تفت در شب هستند.
بهترین زمان سفر به تفت چه موقعی است؟
بهترین زمان سفر به تفت، فصل‌های بهار و پاییز است که هوای آنجا معتدل و دلپذیر خواهد بود.
آیا تفت برای طبیعت‌گردی مناسب است؟
بله، تفت با داشتن کوه‌ها، دره‌ها و باغ‌های سرسبز، مقصدی عالی برای طبیعت‌گردی است.
آیا تفت برای عکاسی مناسب است؟
بله، تفت با داشتن معماری سنتی، طبیعت زیبا و آسمان پرستاره، مقصدی عالی برای عکاسی است.
