جنگل حرا قشم | سرزمین درختان روی آب

جزیره قشم در جنوبی‌ترین نقطه ایران، در کرانه خلیج فارس و اقیانوس هند واقع شده است. این جزیره با جاذبه‌های طبیعی و منحصر به فرد خود، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در ایران تبدیل شده است. یکی از این جاذبه‌های شگفت‌انگیز، جنگل‌های حرا است. جنگل‌های حرا در واقع نوعی تالاب ساحلی هستند که در مناطق بین جزر و مدی خلیج فارس رشد می‌کنند. درختان حرا با ریشه‌های شگفت‌انگیز خود که به ریشه‌های هوایی معروف هستند، در آب‌های شور خلیج فارس ریشه دوانده‌اند و منظره‌ای بدیع و چشم‌نواز را خلق کرده‌اند. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی با جنگل حرا قشم و تفریحات آن آشنا می‌شوید و عکس جنگل حرا قشم را مشاهده خواهید کرد.

جنگل حرا چیست؟

تا به حال جنگل شناور روی آب دیده‌اید؟ درختانی سرسبز که ریشه در آب شور دارند، ساعت‌هایی از روز را زیر آب هستند و گاهی از سطح آب بالاتر دیده می‌شوند و حتی ریشه آنها هم قابل دیدن است. این یک توضیح کلی از جنگل حرا است، اما همه آن نیست!

جنگل‌های مانگرو، که به نام‌های تالاب‌های حرا، بوته‌زارهای مانگرو یا مانگال نیز شناخته می‌شوند، تالاب‌های باارزشی هستند که در مناطق بین جزر و مدی سواحل روی می‌دهند. جنگل‌های مانگرو عمدتا در عرض‌های جغرافیایی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کنند، زیرا درختان مانگرو تحمل دمای انجماد را ندارند. حدود ۸۰ گونه مختلف مانگرو وجود دارد که همگی در مناطقی با خاک کم‌اکسیژن رشد می‌کنند، جایی که آب‌های آرام به رسوب ریز اجازه ته نشینی می‌دهند.

جنگل‌های حرا در ایران در ۸ منطقه حفاظت‌شده در سواحل خلیج فارس و دریای عمان می‌رویند. کناره‌های شمالی و غربی جزیره قشم و جنگل نای‌بند استان بوشهر از مهم‌ترین این مناطق هستند. نام‌های این گیاه در مناطق مختلف ایران متفاوت است: در بندرعباس حرا، در بلوچستان تمر، در بوشهر گُرم و در بعضی از نقاط تول نامیده می‌شود. اعراب نیز آن را شوری و شوره می‌نامند.

جنگل‌های حرا با ایفای نقش‌های حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم منطقه، از اهمیت زیادی برخوردارند. ریشه‌های درختان حرا، مانع از فرسایش خاک و حفظ خط ساحلی می‌شوند. همچنین، این جنگل‌ها زیستگاهی امن برای انواع آبزیان، پرندگان و جانداران کف‌زی هستند. از مناطق واجد حرا در ایران، چهار منطقه تحت عنوان تالاب بین‌المللی، یک منطقه با عنوان پارک ملی ساحلی دریایی، هشت منطقه تحت عنوان منطقه حفاظت‌شده و یک منطقه به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته‌اند.

مناطق حفاظت‌شده جنگل حرا ایران

• جنگل‌های حرای خلیج نای بند: گسترده‌ترین نواحی پراکنش این اجتماعات درختی کمیاب با وسعت ۳۹۰ هکتار، آخرین مجموعه انبوه و وسیع این درختان ساحلی در جنوب غربی آسیا محسوب می‌شود.
• جنگل‌های حرای عسلویه بوشهر: به عنوان ذخیره‌گاه بیوسفری ساحلی آب‌های جنوب کشور در پارک ملی دریایی نای‌بند، یکی از مناطق حساس ساحلی به‌شمار می‌آید که در اکوسیستم خود گیاهان شورپسند دریایی، جانداران کف‌زی و پرندگان مهاجر اقیانوسی را پناه داده است.

چه چیزی جنگل حرا را از دیگر جنگل ها متمایز می کند؟

جنگل‌های مانگرو در محل اتصال خشکی، اقیانوس و جو قرار دارند و مراکز جریان انرژی و ماده بین این سیستم‌ها هستند. به دلیل کارکردهای مختلف اکولوژیکی اکوسیستم‌های مانگرو، از جمله جلوگیری از روان‌آب و سیل، ذخیره و بازیافت مواد مغذی و پسماندها، پرورش و تبدیل انرژی، مورد توجه پژوهش‌های فراوانی قرار گرفته‌اند. این جنگل‌ها سیستم‌های مهم کربن آبی هستند که مقدار قابل توجهی کربن را در رسوبات دریایی ذخیره می‌کنند و بدین ترتیب به تنظیم‌کننده‌های مهم تغییرات آب و هوا تبدیل می‌شوند.

جنگل‌های حرا در ایران با ارزش‌های اکولوژیکی و اقتصادی فراوان، از جمله ذخیره‌گاه‌های مهم تنوع زیستی در سواحل جنوبی کشور محسوب می‌شوند. حفاظت و مدیریت پایدار این جنگل‌ها، از ضرورت‌های انکارناپذیر برای حفظ تعادل اکوسیستم‌های ساحلی و تالابی در جنوب ایران است. این جنگل‌ها با ایفای نقش‌های حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم منطقه، از اهمیت زیادی برخوردارند. ریشه‌های درختان حرا، مانع از فرسایش خاک می‌شوند و زیستگاهی امن برای انواع آبزیان و پرندگان فراهم می‌کنند.

اهمیت جنگل‌های حرا

• حفظ تعادل اکوسیستم: ریشه‌های درختان حرا، مانع از فرسایش خاک و حفظ خط ساحلی می‌شوند. همچنین، این جنگل‌ها زیستگاهی امن برای انواع آبزیان و پرندگان هستند.
• جذب کربن: جنگل‌های حرا با جذب کربن از اتمسفر، در کاهش اثرات تغییرات آب و هوا نقش مؤثری دارند.
• گردشگری: زیبایی منحصر به فرد جنگل‌های حرا، آنها را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در قشم تبدیل کرده است.

فاصله جنگل حرا تا قشم

جنگل حرا قشم کجاست؟ یکی از جاهای دیدنی قشم، جنگل حرا قشم است که فاصله زیادی با مرکز شهر ندارد. البته، فاصله جنگل حرا تا قشم به اسکله‌ای که از آن برای رفتن به جنگل استفاده می‌کنید بستگی دارد. مثلا، فاصله شهر قشم تا جنگل‌های حرا سهیلی، ۷۱ کیلومتر است. به این ترتیب از قشم تا جنگل حرا، حدود یک ساعت با خودرو فاصله دارید.

جنگل حرا قشم روی نقشه

جاذبه های دیدنی جنگل حرا قشم

شاید تماشای روییدن درختان سبز و انبوه در دل آب‌ شور دریا، مهمترین جاذبه جنگل‌های حرا باشد. درختان حرا با ریشه‌های هوایی خود که به “ریشه‌های تنفسی” معروفند، از جمله سازگارترین گونه‌های گیاهی با شرایط سخت محیطی هستند. این درختان در آب‌های شور خلیج فارس ریشه دوانده‌اند و با جذب نمک، آن را از آب جدا می‌کنند و به این ترتیب، آب شیرین مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. در ادامه با دیگر جاذبه های دیدنی جنگل حرا قشم آشنا شوید.

تفریحات جنگل حرا قشم شامل قایق سواری، عکاسی، پرنده نگری و… است. جنگل حرا با اکوسیستم منحصر به فرد خود، به عنوان زیستگاه امنی برای جانوران مختلفی از جمله آبزیان، پرندگان، خزندگان و پستانداران عمل می‌کند. تنوع زیستی این جنگل، گواهی بر اهمیت و ارزش آن در حفظ تعادل اکوسیستم منطقه است. حیوانات جنگل حرا شامل انواع ماهی، قورباغه، خرچنگ و کفچه نوک تیز است. جنگل حرا قشم، یکی از سایت‌های پرنده‌نگری کشور است. پرندگان جنگل حرا قشم نیز شامل لک لک، حواصیل بزرگ، حواصیل هندی، گیلانشاه و سلیم خاکستری می‌شود.

بهترین ساعت بازدید از جنگل حرا

بهترین زمان بازدید از جنگل حرا به هدف شما از بازدید و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. اگر می‌خواهید جزر و مد آب را در جنگل حرا مشاهده کنید، باید در زمان جزر به این منطقه بروید. در این زمان، می‌توانید ریشه‌های درختان حرا را که از آب بیرون آمده‌اند، مشاهده کنید.

اگر می‌خواهید قایق‌سواری در میان درختان حرا را تجربه کنید، باید در زمان مد به این منطقه بروید. برای مشاهده پرندگان، صبح زود بهترین زمان برای بازدید است. در این زمان، پرندگان در حال فعالیت و جستجوی غذا هستند.  به طور کلی، فصل‌های پاییز و زمستان بهترین زمان برای بازدید از جنگل حرا هستند. در این فصل‌ها، هوا خنک‌تر و مطبوع‌تر است و از گرما و رطوبت هوا در امان هستید.

تفاوت‌های جنگل حرای قشم با جنگل حرا در هرمز و چابهار

جنگل حرا قشم از چند جهت با جنگل حرا در هرمز چابهار فرق دارد که در ادامه به چند مورد مهم آن اشاره می‌کنیم.

وسعت:

• جنگل حرای قشم: بزرگترین جنگل حرا در ایران و خاورمیانه است و مساحتی حدود ۷۰۰۰ هکتار را در بر می‌گیرد.
• جنگل حرای هرمز: مساحتی حدود ۲۰۰۰ هکتار دارد.
• جنگل حرای چابهار: مساحتی حدود ۶۰۰ هکتار دارد.

تنوع زیستی:

• جنگل حرای قشم: تنوع زیستی بالاتری دارد و گونه‌های جانوری و گیاهی بیشتری در آن یافت می‌شود.
• جنگل حرای هرمز: تنوع زیستی کمتری نسبت به جنگل حرای قشم دارد.
• جنگل حرای چابهار: تنوع زیستی کمتری نسبت به جنگل حرای قشم دارد.

نوع درختان:

• جنگل حرا قشم: در این جنگل، درختان حرا با گونه‌های مختلفی مانند حرا، گز، تالاپ و چندل وجود دارد.
• جنگل حرای چابهار: در این جنگل، عمدتا درختان حرا از گونه Avicennia marina وجود دارد.

امکانات:

• جنگل حرا قشم: امکانات رفاهی و تفریحی بیشتری مانند رستوران، اقامتگاه، قایق‌سواری و تورهای گردشگری در آن وجود دارد.
• جنگل حرای چابهار: امکانات رفاهی و تفریحی کمتری دارد.

دیگر جاذبه های قشم را بشناسیم

جزیره قشم، نگین خلیج فارس، با تنوع شگفت‌انگیز جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، مقصدی جذاب برای گردشگران از سراسر ایران و جهان است. دیدنی های قشم زیاد هستند. از سواحل نیلگون و خلیج دلفین‌ها گرفته تا ژئوپارک قشم و عجایب هفتگانه آن، از قلعه پرتغالی‌ها و گورستان‌های تاریخی تا دره ستارگان و جنگل حرا، قشم برای هر سلیقه‌ای جذابیت دارد.

در این جزیره، می‌توانید در کنار ساحل قدم بزنید و از تماشای دلفین‌ها لذت ببرید، در غارهای نمکی و دره‌های شگفت‌انگیز به کاوش بپردازید، از تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه در موزه‌ها و قلعه‌ها آگاه شوید، و یا در جنگل حرا قایق‌سواری کنید و از زیبایی منحصر به فرد آن لذت ببرید. قشم، به واسطه تنوع جاذبه‌های گردشگری، آب و هوای مطلوب در فصل‌های پاییز و زمستان، و همچنین برخورداری از امکانات رفاهی و تفریحی مناسب، به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ایران تبدیل شده است.

گشت و گذار در جنگل های روی آب

جنگل‌ حرا در قشم، با زیبایی منحصر به فرد و نقش حیاتی خود در حفظ تعادل اکوسیستم منطقه، از اهمیت زیادی برخوردارند و بازدید از این جنگل‌ها، تجربه‌ای جذاب و آموزنده برای گردشگران خواهد بود و عکس‌های زیبایی برای آنها به یادگار خواهد گذاشت. اگر مایلید جنگل حرا قشم را از نزدیک ببینید، کافی است از بخش پرواز داخلی، بلیط هواپیما به قشم را خریداری کنید. مایلید با قطار سفر کنید، بلیط قطار از تمام شرکت‌های ریلی در دسترس شما است. همچنین، اگر هتل یا اقامتگاهی در قشم مد نظر دارید، در فلای‌تودی به سادگی قابل رزرو است.

تا به حال به قشم سفر کرده‌اید؟ جنگل حرا قشم را از نزدیک دیده‌اید؟ تجربه خود در بازدید از این جنگل زیبا را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره جنگل حرا قشم