مسجدسلیمان را چقدر می‌شناسید؟ این شهر در واقع مجموعه‌ای کامل از دیدنیهای تاریخی و طبیعی است که در آن، هم می‌توان آثار و بناهایی به‌یادگار از هزاران سال قبل را دید و هم از طبیعت و مناظر بکر لذت برد. ناگفته نماند که مشخصه یکتای مسجدسلیمان، شهرت آن به‌عنوان شهر اولین‌هاست و اولین چاه نفت خاورمیانه در این شهر احداث شده است. ترکیب تمام این خصیصه‌ها در کنار فرهنگ شاد و زیبای مردم بختیاری منطقه، شهر مسجدسلیمان را به مقصدی بی‌نظیر تبدیل کرده است. پس در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی با ما همراه شوید تا به‌سراغ جاهای دیدنی مسجد سلیمان برویم.
مسجد سلیمان کجاست؟
در استان خوزستان و در ۱۳۹ کیلومتری شمال‌شرقی اهواز، شهری وجود دارد که به‌دلیل قرارگیری در دامنه‌های زاگرس و مجاورت با رودهای کارون و تمبی، از طبیعت بی‌نظیری برخوردار است؛ البته نباید از پیشینه تاریخی این شهر هم غافل شد. مسجدسلیمان به شهر اولین‌ها شهرت دارد. اولین چاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه تولید برق خاورمیانه، اولین پل فلزی خاورمیانه و اولین راه‌آهن و فرودگاه ایران، بخشی از اتفاقات این شهر پیشرو است. تمام این موارد در کنار مردم بختیاری و میهمان‌نوازی‌شان، مسجدسلیمان را به یک شهر منحصر‌به‌فرد و جذاب برای دیدن و شناختن تبدیل کرده‌اند.
برای سفر به مسجد سلیمان، می‌توانید بلیط هواپیما اهواز را رزرو کنید و بعد با ۲ ساعت رانندگی به مسجد سلیمان بروید. راه دیگر سفر با خودروی شخصی است که بسته به مبدا سفر شما، مدت زمان سفر متفاوت خواهد بود.
تاریخچه مسجد سلیمان | شهری از زمان ایلامیان
اولین نشانه‌های تمدن در منطقه مسجدسلیمان، مربوط به دوران ایلامیان است؛ یعنی زمانی که این منطقه با نام آساک شناخته می‌شد. در قرن‌های پس از آن، اقوام و حکومت‌های مختلفی مثل پارس‌ها و هخامنشیان در این سرزمین ساکن شدند و در هر برهه زمانی، نام متفاوتی بر این شهر گذاشتند. در زمان حکمرانی پارس‌ها، روی تپه‌ای به نام سرمسجد، آتشکده‌ای برای عبادت ساخته شد که طی قرن‌های بعد از آن به یکی از مهم‌ترین مکان‌های مقدس و مذهبی منطقه تبدیل شده بود. به‌دلیل وجود همین تپه، مسجدسلیمان را تا سال‌های طولانی با اسم سرمسجد می‌شناختند. تا اینکه از سال ۱۳۰۵ و به‌دستور رضاخان، این شهر به مسجدسلیمان تغییر نام داد.
جاهای دیدنی مسجد سلیمان | همراهی تاریخ و طبیعت
همان‌طور که گفتیم، مسجدسلیمان از جهت جاذبه‌های طبیعی و تاریخی چیزی کم ندارد و برخلاف وسعت و مساحتش، دیدنیهای زیادی را در دل خود جای داده است. سفر به این شهر و گشت‌و‌گذار در میان زیبایی‌های مسجدسلیمان، از پیشنهادهای هر اهل سفری است؛ پس در ادامه با فهرستی از جاهای دیدنی مسجد سلیمان آشنا می‌شویم.
دیدنیهای تاریخی مسجد سلیمان | از پیش از میلاد تا سال‌های معاصر
با توجه به پیشینه تاریخی کم‌نظیر مسجدسلیمان، آثار و بناهای تاریخی زیادی در نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه دیده می‌شوند؛ از آثاری مربوط به هزاران سال قبل از میلاد مسیح تا جاذبه‌های تاریخی مربوط به صنعتی‌شدن کشور در قرن‌های معاصر را در مسجد سلیمان می‌توان دید. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین مکان های دیدنی مسجد سلیمان را برمی‌شماریم.
آتشکده جاویدا | معروف به سرمسجد
در شمال‌شرقی مسجدسلیمان، آتشکده‌ای قرار دارد که بنا‌بر روایات تاریخی، در قرن هفتم پیش از میلاد و در زمان هخامنشیان ساخته شده است. این آتشکده که اسم اولیه مسجدسلیمان هم از آن گرفته شده، یک بنای سنگی است و در ساخت آن از هیچ نوع ملاتی استفاده نشده است. آتشکده جاویدا از جهت معماری، بنای مهمی به حساب می‌آید و گفته می‌شود که در ساخت تخت‌جمشید از این سازه الهام گرفته شده است. ضمن اینکه برای هزاران سال از عبادتگاه‌ها و مکان‌های مذهبی مقدس ایرانیان بوده و از این جهت هم اثر تاریخی مهم و قابل توجهی است. دیدن این جاذبه تاریخی، از اولین گزینه‌های جاهای دیدنی مسجد سلیمان است که باید در برنامه سفرتان قرار دهید.
- آدرس: شمال‌شرقی شهر مسجدسلیمان، محله سرمسجد.
معبد برد نشانده | قدیمی‌ترین معبد روباز ایران
در فاصله ۱۶ کیلومتری مسجدسلیمان، باقی‌مانده‌های معبدی را می‌توانید پیدا کنید که یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی خوزستان است. زمان ساخت این معبد طبق کاوش‌های صورت‌گرفته، به زمان حکومت اشکانیان بازمی‌گردد؛ هرچند پایه‌ها و ستون‌های آن را به دوره هخامنشی نسبت می‌دهند. این معبد قدیمی‌ترین نیایشگاه روباز در ایران است و بسیاری از تشریفات و مراسم مذهبی در این مکان برگزار می‌شدند. ضمن اینکه معبد برد نشانده در میان طبیعت زیبای مسجدسلیمان قرار گرفته و با سرزدن به آن، از دیدن مناظر دشت و کوه‌های زیبای اطراف آن هم لذت خواهید برد.
- آدرس: ۱۶ کیلومتری مسجدسلیمان، جاده سد شهید عباسپور.
عمارت بنه وار | نشانی از قوم بختیاری
بنه‌وار نام روستایی در بخش لالی مسجدسلیمان است که برای سال‌ها، اقامتگاه تابستانی طایفه آسترکی ایل بختیاری بود. تعدادی از خوانین ایل بختیاری، در دوران صفویه عمارت‌ها و بناهای باشکوهی در این منطقه ساختند که نشانه‌های آن‌ها همچنان در بنه‌وار مشاهده می‌شود و این نقطه را به یکی از جاهای دیدنی مسجد سلیمان تبدیل کرده است. فراش‌خانه، نقارخانه، حمام، میدان چوگان و میدان اسب‌سواری از جمله بخش‌هایی هستند که بقایای آن‌ها را همچنان در بنه‌وار می‌توان دید.
- آدرس: مسجدسلیمان، بخش لالی، روستای بنه‌وار.
تپه باستانی کلگه زری | یادگار دوران ابراهیمی
در جنوب شهر مسجدسلیمان و در منطقه کلگه، تپه‌ای قرار دارد که یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهر را در دل خود پنهان کرده است. روی صخره‌های این تپه، کتیبه‌ای با ابعاد ۶ در ۴ متر دیده می‌شود که پیشینه تاریخی آن را به هزاره سوم قبل از میلاد و زمان حضرت ابراهیم نسبت می‌دهند و به‌عنوان نشانه‌ای از یکتاپرستی مردم منطقه شناخته می‌شود. در کاوش‌های باستان‌شناسی منطقه، ابزار و ادواتی مربوط به دوران ساسانیان و اشکانیان در اینجا پیدا شده و گفته می‌شود که کلگه و مناطق اطرافش برای هخامنشیان اهمیت زیادی داشته است.
آدرس: مسجدسلیمان، خیابان آزادی، جاده سی برنج، کوچه صفرعلی اورکی.
موزه چاه شماره یک | اولین چاه نفت خاورمیانه
بی‌شک مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اثر تاریخی دو قرن اخیر، در مسجدسلیمان قرار دارد؛ اثر تاریخی که سرنوشت خاورمیانه به قبل و بعد از اکتشاف آن تقسیم می‌شود. در تاریخ پنجم خرداد ۱۲۸۷ شمسی، اولین چاه نفت خاورمیانه در مسجدسلیمان به بهره‌برداری رسید و این شهر را به یکی از مهم‌ترین مناطق ایران تبدیل کرد.
هم‌اکنون تمام ابزار و ادوات حفاری با همان شکل اولیه در این نقطه نگهداری می‌شوند و همین موارد، این موزه را به یکی از جاهای دیدنی مسجد سلیمان تبدیل کرده است؛ پس اگر به تاریخ معاصر علاقه داشته باشید، این موزه صنعتی و بی‌نظیر میزبان خوبی برای شماست. با مراجعه به موزه چاه شماره یک، می‌توانید با فرایند اکتشاف و استخراج نفت آشنا شوید، تجهیزات تولید نفت را ببینید و در کل از تاریخ نفت در منطقه اطلاعاتی جامع پیدا کنید.
- آدرس: مسجدسلیمان، خیابان ولیعصر، بلوار آزادی، جاده مسجدسلیمان.
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی | نمایان‌گر فرهنگ بومی منطقه
همان‌طور که گفتیم، نام مسجدسلیمان با نفت گره خورده است! در کنار تپه باستانی کلگه زرین، بنای قدیمی شرکت نفت قرار دارد که طی عملیات بازسازی، به یکی از کامل‌ترین موزه‌های مردم‌شناسی تبدیل شده است. اگر دلتان بخواهد با آیین‌های سنتی، لباس‌های مردم بومی و پوشش گیاهی منطقه بیشتر آشنا شوید، دیدن این موزه را به شما پیشنهاد می‌کنیم. علاوه‌بر بخش‌های مردم‌شناسی و گیاه‌شناسی، در بخش گالری زاگرس می‌توانید آداب‌و‌رسوم مردم بختیاری این خطه را با جزئیات ببینید. ضمن اینکه در بخش باستان‌شناسی موزه هم اشیای باستانی منحصر‌به‌فردی مربوط به دوران اشکانیان تا ساسانیان نگهداری می‌شوند.
- آدرس: مسجدسلیمان- چهارراه بهداری-روبه‌روی مرکز بهداشت- موزه مسجدسلیمان.
موزه کارخانه برق تمبی | از اولین‌های خاورمیانه
این موزه در ۱۰ کیلومتری جنوب‌شرقی مسجدسلیمان قرار دارد و یکی از اولین نمونه‌های کارخانه برق حرارتی در خاورمیانه است. این کارخانه کمی بعد از حفر سومین چاه نفت در مسجدسلیمان و در سال ۱۲۸۷ در کنار رود تمبی احداث شده و هم‌اکنون در آن، عملیات انتقال برق همچنان در حال انجام است؛ ولی با بازدید از بخش موزه آن، می‌توانید از ژنراتورهای برق قدیمی، توربین‌های گازی، دکل‌های انتقال برق و سایر تجهیزات اولیه این کارخانه دیدن کنید. موزه کارخانه برق تمبی یکی از دیدنیهای مسجد سلیمان است که مسیر صنعتی‌شدن کشور را به بهترین شکل نشان می‌دهد.
- آدرس: مسجدسلیمان، مسیر پارک ساحلی تمبی.
دیدنیهای طبیعی مسجد سلیمان | بازدید از زیبایی‌هایی خیره‌کننده
قرار‌گرفتن مسجدسلیمان در محاصره کوه‌های استوار زاگرس و دو رود پرآب کارون و تمبی، باعث شکل‌گیری مناظر طبیعی بسیار زیبایی در این منطقه شده است؛ به‌طوری که این شهر به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری برای طبیعت‌گردان شناخته می‌شود. در ادامه این بخش از مطلب، به‌سراغ جاهای دیدنی مسجد سلیمان از منظر طبیعت منطقه رفته‌ایم.
جزیره کوشک | سد شهید عباسپور
در ۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی مسجدسلیمان و در دل دریاچه سد شهید عباسپور، جزیره زیبا و خوش‌آب‌و‌هوای کوشک قرار دارد. این جزیره که از طبیعت زیبا و کم‌نظیری برخوردار است، از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری بسیاری از طبیعت‌گردان و تورهای ایرانگردی به حساب می‌آید. با سفر به جزیره کوشک، می‌توانید سد بتنی و عظیم شهید عباسپور را ببینید، از چشم‌انداز‌های زیبای منطقه لذت ببرید و به تفریحاتی چون قایق‌سواری، دوچرخه‌سواری و صخره‌نوردی بپردازید. بدون شک سفر به کوشک و اقامت در ویلاهای این منطقه، یکی از تجربیات شیرین ایرانگردی را برای‌تان رقم می‌زند.
- آدرس: ۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی شهر مسجدسلیمان.
دشت گلگیر | دشتی پر‌گل
اگر در مسیر جاده تمبی پیش برویم، به دشت وسیع گلگیر می‌رسیم که با گل‌های رنگارنگ و چشمه جوشانش، یکی از چشمنوازترین مناظر طبیعی مسجدسلیمان را به وجود آورده است. این دشت یکی از مناسب‌ترین مقاصد، برای یک تفریح یک‌روزه همراه با خانواده و عزیزانتان محسوب می‌شود و می‌توانید بهترین لحظات را مخصوصا در فصل بهار، در این جاذبه سپری کنید. در نزدیکی این منطقه، چشمه آب گرم گلگیر قرار دارد که با حوضچه گوگردی و مصارف درمانی، بهترین مکان برای درمان گرمازدگی است.
- آدرس: جنوب مسجدسلیمان، جاده تمبی.
پارک جنگلی تمبی | سد تمبی
تا از منطقه تمبی فاصله نگرفته‌ایم، سری هم به پارک جنگلی این منطقه بزنیم که یکی از جاهای دیدنی مسجد سلیمان است. در جنوب مسجدسلیمان، می‌توانید از منطقه تمبی و سد و پارک جنگلی زیبای منطقه دیدن کنید و روز خاطره‌انگیزی را در طبیعت دل‌انگیز آن بگذرانید. از نکات جذاب این پارک جنگلی، پوشش گیاهی و درختان کنار و بادام آن است؛ ضمن اینکه آلاچیق‌هایی هم برای نشستن و لذت‌بردن از فضا در این پارک ساخته شده و آن را به یکی از محبوب‌ترین تفریحگاه‌های نزدیک به مسجدسلیمان تبدیل کرده‌اند.
- آدرس: ۵ کیلومتری جنوب مسجدسلیمان، جاده تمبی.
دشت شیمبار | دشت شیرین بهار
۷۵ کیلومتر که از مسجدسلیمان به‌سمت شمال بروید و به مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری که برسید، یکی از چشمنوازترین مناظر منطقه را می‌بینید! دشت شیمبار که به گویش محلی، معنای دشت شیرین بهار را می‌دهد، از برجسته‌ترین نقاط دیدنی طبیعی مسجدسلیمان است. تماشای درختان و گل‌های انبوه، گشت‌زدن میان آبشار‌ها و رودهای پرآب و لذت‌بردن از فضای دریاچه و مناظر طبیعی سرسبز، بخشی از تجربه‌های زیبایی هستند که در دشت شیمبار منتظر شما خواهند بود. در مسیر دشت شیرین بهار کمی که پیش بروید، از جاهای دیدنی اندیکا هم می‌توانید بازدید کنید.
- آدرس: ۷۵ کیلومتری مسجدسلیمان به‌سمت اندیکا.
آبشار نگین | نگین درخشان شیمبار
آبشار نگین یکی از زیباترین بخش‌های دشت شیمبار است؛ ولی جذابیت بی‌حد‌و‌حصر آن باعث شد تا بند جدایی به آن اختصاص دهیم. اگر حدود دو ساعت از مسجدسلیمان به‌سمت شمال رانندگی کنید، در فاصله ۸۰ کیلومتری این شهر به آبشار نگین در محدوده دشت شیمبار و یکی از زیباترین جاهای دیدنی مسجد سلیمان می‌رسید.
مسیر رسیدن به آبشار نگین راحت نیست و به حدود ۴ ساعت راه‌پیمایی در میان کوه‌های منطقه نیاز دارد؛ ولی رسیدن به این آبشار ۶۰ متری و منحصر‌به‌فرد، قطعا ارزش این زمان و زحمت را دارد. با پیاده‌روی در مسیر آبشار نگین، ضمن لذت‌بردن از هوا و مناظر بکر، می‌توانید درختان بلوط، گل‌های شقایق وحشی، درختان انگور کوهی و رودهای خروشان منطقه را ببینید و لذت ببرید.
- آدرس: ۹۰ کیلومتری شمال مسجدسلیمان به‌سمت جاده سد شهید عباسپور.
منطقه شو ولندر | از مناطق حفاظت‌شده مسجد سلیمان
منطقه شکار‌ممنوع شو ولندر یکی از نواحی حفاظت‌شده زاگرس جنوبی است که در نزدیکی مسجدسلیمان قرار دارد. این منطقه به‌ویژه برای دوست‌داران طبیعت و گونه‌های کمیاب جانوری از محبوبیت زیادی برخوردار است؛ چرا‌که سمندر امپراطور در این منطقه زندگی می‌کند. سمندر امپراطور که با نام‌های سمندر نارنجی و سمندر قیصری هم شناخته می‌شود، از کمیاب‌ترین گونه‌های سمندر در جهان است و همین باعث اهمیت منطقه شو ولندر میان مناطق تحت حفاظت ایران شده است.
- آدرس: مسجدسلیمان، محدوده زاگرس جنوبی.
منطقه توریستی اندیکا | ییلاقی در دل منطقه
در بخش شرقی خوزستان و در ۶۳ کیلومتری شهر مسجدسلیمان، شهری به‌نام اندیکا قرار دارد که بدون شک، به‌عنوان یکی از پرآوازه‌ترین مناطق توریستی خوزستان محسوب می‌شود. منطقه دیدنی اندیکا شامل یک بخش وسیع و گسترده است که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی پرتعدادی را در خود جای داده و می‌توان آن را از جاهای دیدنی مسجد سلیمان دانست.
با سفر به اندیکا، می‌توانید دره باستانی کتک، باغات سرسبز و جوی‌های روان آن را ببینید یا می‌توانید به روستای موری و باغات و خانه‌های سنگی و طبیعت بکر آن سری بزنید. آبشار توف کما و منطقه گردشگری سوسن سرخاب هم از دیگر دیدنیهای طبیعی این منطقه هستند که سفر به اندیکا را برای هر گردشگری، به تجربه‌ای کامل و فراموش‌نشدنی تبدیل می‌کنند.
- آدرس: ۶۳ کیلومتری شمال مسجدسلیمان.
منطقه تاراز | سردترین منطقه خوزستان
همسایگی مسجدسلیمان با استان چهارمحال و بختیاری، باعث به‌وجود‌آمدن جاذبه‌های طبیعی منحصر‌به‌فردی در این منطقه شده است. یکی از این جاذبه‌ها، منطقه گردشگری تاراز است که از زیباترین جاهای دیدنی مسجد سلیمان شناخته می‌شود. تاراز احتمالا تنها بخش استان خوزستان است که در زمستان‌ها رنگ برف را به خودش می‌بیند و همین، باعث محبوبیتش میان مردم منطقه شده است. هرچند پیست اسکی استاندارد و مجهزی در تاراز ساخته نشده، ولی این منطقه در فصل زمستان، مقصد خوبی برای تفریحات زمستانی و لذت‌بردن از مناظر برفی است.
- آدرس: مسجدسلیمان، مرز بین خوزستان و چهارمحال و بختیاری.
کوه کینو | یخچالی طبیعی در میان خوزستان
در ارتفاعات زاگرس و بین مسجدسلیمان و چهارمحال بختیاری، قله‌ای ۳۷۰۰ متری قرار دارد که با نام کوه کینو شناخته می‌شود. این کوه از محبوب‌ترین مسیرهای صعود برای کوهنوردان منطقه به حساب می‌آید و از قله‌های متعدد و دره‌هایی با یخچال‌های طبیعی تشکیل شده است. البته، علاوه‌بر کوهنوردان حرفه‌ای، سالانه عده زیادی هم برای لذت‌بردن از مسیرهای اطراف این کوه، چشم‌انداز رود تمبی در کنار آن و دیدن زندگی عشایر کوچ‌نشین به این منطقه سفر می‌کنند.
- آدرس: جاده مسجدسلیمان اندیکا.
مسجد سلیمان | ردپای تاریخ در سرزمین نفت
جاهای دیدنی خوزستان متعدد هستند. هر چقدر از خوزستان و زیبایی‌هایش بگوییم، باز هم نقاط کمتر شناخته‌شده‌ای برای بازدید در آن وجود دارد! از همین دیدنیهای ناشناخته، می‌توان به مسجدسلیمان اشاره کرد که با جذابیت‌های تاریخی و طبیعی‌اش، پتانسیل یک مقصد گردشگری کامل و بی‌نقص را دارد. در این مطلب، به‌سراغ این شهر رفتیم، جاهای دیدنی مسجد سلیمان را مرور کردیم و از اولین چاه نفت خاورمیانه گفتیم. سپس در دشت‌های سرسبز و وسیع منطقه چرخی زدیم، آبشار‌ها و رودهای خروشان این خطه را دیدیم و با یادآوری جاذبه‌های تاریخی مسجدسلیمان، سری هم به دل تاریخ زدیم.
شما بعد از خواندن این مطلب، برای دیدن کدامیک از دیدنیهای مسجدسلیمان، بیش از همه تشویق و ترغیب شدید؟ کدامیک را قبلا دیده بودید و جای کدام جاذبه در این لیست خالی است؟ پاسخ‌های خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول درباره جاهای دیدنی مسجد سلیمان
فاصله مسجد سلیمان از اهواز چقدر است؟
مسیر اهواز-مسجدسلیمان ۱۴۲ کیلومتر است و می‌توانید این مسیر را با خودروی شخصی در ۲ تا ۳ ساعت طی کنید.
چرا به مسجد سلیمان شهر اولین‌ها می‌گویند؟
زیرا اولین چاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه تولید برق خاورمیانه، اولین پالایشگاه نفت خاورمیانه، اولین کارخانه گوگردسازی، اولین راه‌آهن، اولین سینما و اولین فرودگاه ایران در این شهر احداث و راه‌اندازی شده است.
زبان مردم مسجد سلیمان چیست؟
بیشتر اهالی مسجدسلیمان، بختیاری هستند و زبان رایج این شهر، لری با گویش بختیاری است.
چه فصلی برای سفر و دیدن مسجد سلیمان مناسب است؟
برای سفر به خوزستان، بهترین و مناسب‌ترین فصل‌ها، پاییز و بهار هستند؛ هرچند ارتفاعات و مناطق ییلاقی منطقه را در فصل‌های گرم سال هم می‌توان دید.
