مسجد سلطان احمد | شکوه معماری عثمانی در مسجد آبی

استانبول، شهری که میان دو قاره پهناور اروپا و آسیا آرمیده، همواره پلی بین فرهنگ‌ها و تمدن های شرق و غرب بوده است. گویی این شهر در گذر زمان، تاریخ کهن و مدرنیته را در آغوش خود گرفته و هویتی منحصر به فرد و دلنشین را به خود داده است. در منطقه سلطان احمد است، نبض تاریخ پرشتاب‌تر می‌زند و شکوه و عظمت امپراطوری‌های گذشته در هر گوشه فریاد می‌زند.

مسجد سلطان احمد، که به مسجد آبی شهرت یافته، مانند خورشید این منطقه و از مشهورترین جاذبه های گردشگری جهان است. گنبدها و مناره‌های باشکوه این مسجد، یادگاری از دوران طلایی امپراطوری عثمانی است و درخشش کاشی‌های فیروزه ای آن، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی با ما همراه باشید تا با این مسجد بی‌همتا بیشتر آشنا بشوید.

مسجد سلطان احمد | داستان ساخت و مناره‌های مشهور

مسجد سلطان احمد، که به مسجد آبی نیز شهرت دارد، گوهری تابان در میان جاهای دیدنی استانبول است و سالانه پذیرای میلیون‌ها بازدیدکننده از سراسر جهان است. این مسجد فراتر از یک جاذبه توریستی، مکانی مقدس برای عبادت و یادآور تاریخ و هنر معماری باشکوه عثمانی است.

تاریخ مسجد آبی به آنجا بر‌می‌گردد که در اوایل قرن هفدهم میلادی، سلطان احمد اول دستور ساخت این مسجد را به عنوان نمادی از قدرت ایمان و عظمت امپراطوری عثمانی صادر کرد. برخی معتقدند که انگیزه سلطان جوان رقابت با شکوه ایاصوفیه، بنای تاریخی مشهور در نزدیکی آن، بوده است. او حتی خواهان ساخت «مَعدِنِ آلتین» به معنای «مناره‌های طلا» بود.

اما در اثر سوءتفاهمی، دستور به «آلتى مناره» یا همان شش مناره تبدیل شد که در آن زمان برای یک مسجد بسیار غیرمعمول بود. این موضوع تقریبا به فاجعه‌ای تبدیل شد، زیرا تنها مقدس‌ترین مکان در اسلام، کعبه در مکه، دارای شش مناره بود. روایت ها می‌گویند که سلطان برای جبران این موضوع و حفظ برتری کعبه، دستور ساخت مناره‌ی هفتمی را در مکه صادر کرد.

مسجد سلطان احمد فارغ از داستان مناره‌هایش، همانطور که آن سلطان جوان می‌خواست، گواهی بر شکوه و هنر معماری عثمانی است. ساختار مسجد آبی استانبول توسط معمار سِدِفکار محمد آغا، شاگرد معمار مشهور سینان، طراحی شده، با کاشی‌های آبی رنگ خیره‌کننده ایزنیکی تزئین شده که لقب «مسجد آبی» را به آن بخشیده است.

موقعیت این مسجد، در همسایگی میدان اسب‌دوانی سابق و روبروی ایاصوفیه، آن را در قلب مرکز تاریخی استانبول قرار داده و به نمادی از هویت و تاریخ این شهر تبدیل کرده است. مسجد سلطان احمد تا به امروز به عنوان یک بنای تاریخی باارزش، میراث جهانی یونسکو و یادآور گذشته استانبول باقی مانده است.

بخش‌های مختلف مسجد آبی استانبول | گشت و گذار در مسجد سلطان احمد

مسجد آبی بخش‌های مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.

حیاط مسجد آبی | تجملی که در برابرتان خودنمایی می‌کند

هنگامی که از سمت غرب، از میدان اسب‌دوانی (hippodrome) به مسجد آبی نزدیک می‌شوید، عظمت آن در برابرتان آشکار می‌شود. در این نما، این بنای باشکوه با تمام صلابت و تناسبات بی‌نظیرش خودنمایی می‌کند با عبور از دروازه‌های چوبی بلند، وارد حیاط مسجد می‌شوید و منظره‌ای نفس‌گیر پیش روی شما نقش می‌بندد.

گنبدهای مرمرین خاکستری رنگ، همچون آثار هنری در آسمان بالا می‌روند و انحنای ظریف آن‌ها با دیوارهای مرمرین درخشان برجسته می‌شود. مناره‌ها، آراسته با نوک‌های طلایی درخشان، انگار آسمان لاجوردی را می‌شکافند. حسی از حیرت و شگفتی در میان انبوه بازدیدکنندگان موج می‌زند، همگی در سکوت و تحسین عظمت این بنا متحد شده‌اند.

خود حیاط به صحنه‌ای از شگفتی تبدیل می‌شود، جایی که تماشاگران سعی می‌کنند تا این شاهکار معماری را به طور کامل در ذهن خود جای دهند. رواق‌های تزئین شده، که هر کدام به خودی خود یک اثر هنری هستند، حکم قابی برای این صحنه نفس‌گیر را دارند، در حالی که گنبدها نگاه شما را به خود جلب می‌کنند و نویدبخش شکوه درون خود هستند.

برای ورود به خود مسجد، مسیری را دنبال خواهید کرد که گردشگران را از عبادت‌کنندگان جدا می‌کند. با خروج از حیاط، دور ساختمان می‌چرخید تا به درِ جنوبی برسید که برای بازدیدکنندگان تعیین شده است. این طراحی متفکرانه، حریم خصوصی نمازخانه را که توسط عبادت‌کنندگان پس از انجام وضو در محل اختصاصی قابل دسترسی است، تضمین می‌کند. آشکار است که هنگامی که برای ورود به داخل آماده می‌شوید، باید لباس‌های خود را مرتب ‌کنید و مطمئن ‌شوید که پاها، سر و شانه‌ها پوشانده باشند.

گنبدهای نیلگون |  آیینه‌ای از عظمت

با گذر از در های مسجد آبی، وارد دنیایی دیگر می‌شوید. سکوت و آرامشی مطلق فضا را فراگرفته و تنها زمزمه‌ای در گوش می‌پیچد. گویا هر قدم که به درون این بنای مقدس نزدیک‌تر می‌شوید، از دنیای بیرون فاصله گرفته و به آرامشی عمیق فرو می‌روید.

نور لطیف و ملایمی از طریق پنجره‌های پرداخته شده به شیشه‌های رنگی به داخل تابیده و فضایی روحانی و عرفانی خلق می‌کند. چشمانتان به کاشی‌های آبی رنگ خیره می‌شود که دیوارها را به طور کامل پوشانده‌اند. این کاشی‌ها که به ظرافت تمام با نقش و نگارهای اسلیمی و هندسی تزیین شده‌اند، ظاهرا در نوری آسمانی غوطه‌ور هستند و به شما آرامشی عمیق می‌بخشند.

سقف مسجد با طاق‌های گنبدی و گچ‌بری‌های ظریف تزئین شده است که جلال بی‌نظیری به فضا می‌بخشند. در میان این نقوش نادر، آیه‌های قرآن کریم با خطی زیبا خوشنویسی شده‌اند که بر معنویت فضا می‌افزایند.

اصلی‌ترین عنصر زیبایی در این مسجد، گنبدهای عظیم آن است. این گنبدها که با کاشی‌های آبی رنگ درخشان پوشیده شده‌اند، همچون گنبدهای آسمان، عظمت و شکوه بی‌حد و حصری را به نمایش می‌گذارند. انعکاس نور از این کاشی‌ها، فضایی سحرآمیز خلق می‌کند.

در زیر هر گنبد، فضایی وسیع و باشکوه قرار دارد که محل عبادت و نیایش مسلمانان است. محراب مسجد، که قبله نمازگزاران هم است با کاشی‌های سرامیکی نفیس و طلاکاری‌های ظریف تزیین شده است. منبر مسجد نیز از سنگ مرمر یکپارچه ساخته شده و با نقوش حجاری شده زیبایی تزئین شده است.

راهنمای بازدید از مسجد سلطان احمد | نکات مفید برای بازدید از مسجد

برای بازدید از مسجد سلطان احمد باید نکاتی را رعایت کنید که در ادامه توضیح می‌دهیم.

رعایت زمان نماز

• مسجد آبی روزانه در ساعات نماز جماعت بسته می‌شود. زمان دقیق نمازها را می‌توان در وب سایت مسجد یا از طریق تابلوهای اطلاع‌رسانی نصب شده در محل پیدا کرد.
• به طور کلی، توصیه می‌شود برای جلوگیری از اختلال در عبادت نمازگزاران، از بازدید مسجد در ۳۰ دقیقه قبل و بعد از هر نماز خودداری کنید.
• روزهای جمعه، مسجد به طور کلی بین ساعت ۱۱ صبح تا ۱:۳۰ بعد از ظهر برای بازدید عموم بسته است.

برنامه‌ریزی برای بازدید

• مسجد آبی همه روزه به جز روز جمعه از ساعت ۹ صبح تا یک ساعت مانده به غروب آفتاب باز است.
• بهترین زمان برای بازدید، اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر است، زمانی که ازدحام جمعیت کمتر است.
• در نظر داشته باشید که ممکن است مسجد به دلیل مراسمات  خاص یا شرایط غیرمنتظره در ساعات کوتاهی بسته شود. برای به‌روزترین اطلاعات، می‌توانید از وب سایت مسجد دیدن کنید.

ورود رایگان و کمک‌های مالی

• ورود به مسجد آبی رایگان است. با این حال، از کمک‌های مالی بازدیدکنندگان با آغوش باز استقبال می‌شود.
• می‌توانید با اهدا پول نقد در صندوق‌های داخل مسجد، کمک مالی خود را انجام دهید.

پوشش مناسب

• مسجد آبی مکان مقدسی برای عبادت است و از همه بازدیدکنندگان انتظار می‌رود که هنگام ورود به آن، احترام خود را حفظ کنند.
• پوشش مناسب به معنای پوشیدن لباس‌هایی است که شانه‌ها و زانوها را بپوشاند. لباس‌های خیلی چسبان، شفاف یا بدون آستین نیز نامناسب تلقی می‌شوند.
• زنان باید موی خود را با روسری یا شال بپوشانند.
• مسجد برای بازدیدکنندگانی که لباس مناسب به تن ندارند، روسری و شال به صورت رایگان ارائه می‌دهد. با این حال، همیشه بهتر است برای جلوگیری از هرگونه ناراحتی، از قبل برای پوشش خود برنامه‌ریزی کنید.

مسجد سلطان احمد کجاست؟

همانطور که بالاتر آمده است، مسجد آبی، که به نام مسجد سلطان احمد نیز شناخته می‌شود، در شهر استانبول ترکیه واقع شده است. این مسجد در قلب منطقه سلطان احمد، در نزدیکی ایاصوفیه و کاخ توپکاپی قرار دارد. اگر برای شما سوال است که چگونه از میدان تقسیم به این محله بروید باید به خاطر داشته باشید که محله سلطان احمد ۲۵ دقیقه با خودرو و ۱ ساعت پیاده از آن میدان مشهور فاصله دارد.

در صورتی که قصد دارید با وسایل حمل و نقل عمومی از میدان تقسیم به این مسجد بروید، می‌توانید با سوار شدن خط ۱ تراموا، در عرض نیم ساعت خود را به آنجا برسانید.

مسجد سلطان احمد روی نقشه

رستوران های اطراف مسجد سلطان احمد

بعد از گشت و گذار تمام طول روز در محله سلطان احمد و تحسین جاذبه‌های تاریخی‌اش، احتمالا گرسنه هستید و به دنبال غذای خوشمزه می‌گردید. اگرچه این منطقه توریستی برای غذا خوردن کمی گران است، نگران نباشید! در اینجا چند مورد از غذاهای محلی مورد علاقه مردم محلی وجود دارد :

• سلطان احمد کوفته‌چی (Sultanahmet Köftecisi): این رستوران خانوادگی که سابقه چهار نسل در تهیه کوفته‌های خوشمزه دارد، زبانزد خاص و عام است. غذای امضای آنها را با مخلفات سنتی مانند پیاز (سالاد لوبیا) و پلو میل کنید تا یک تجربه کامل و مقرون به صرفه از طعم محلی داشته باشید. همچنین اگر به دنبال غذای دیگری هستید، سیخ‌های خوشمزه گوشت بره (کوکو سیخ) را نیز ارائه می‌دهند.
• گولخانه شرق سفره سی (Gülhane Şark Sofrası): در فضایی اصیل غوطه‌ور شوید و از انواع گوشت‌های آبدار و کباب‌ها لذت ببرید. این رستوران برای هر سلیقه‌ای غذا دارد و همه با قیمتی مناسب.
• کافه و رستوران عثمانی آخر (Last Ottoman Cafe & Restaurant) : اهل هیجان هستید؟ تستیک کباب آنها را امتحان کنید! این غذای منحصر به فرد در یک قابلمه سفالی سرو می‌شود که به طور نمایشی در کنار میز شکسته می‌شود تا طعم لذیذ آن آشکار شود. این راهی سرگرم کننده و خوشمزه برای تجربه غذاهای ترکی است.

رستوران مجلل با منظره

• اگر به دنبال مکانی برای یک مناسبت خاص هستید، رستوران “مطبخ عثمانی در کاخ” (Matbah Ottoman Palace Cuisine) را در نظر بگیرید. این رستوران با ستاره میشلین، تجربه‌ای از غذای سلطنتی را به شما هدیه می‌دهد. طعم‌های نفیس غذاهای عثمانی را که با دقت برای منعکس کردن عظمت دوران کاخ ساخته شده است، بچشید. از کباب های آبدار تا دسرهای خوشمزه، هر غذا سفری به تاریخ عثمانی است.

نکات اضافی برای بازدید از مسجد سلطان احمد

• قبل از ورود به مسجد، کفش‌های خود را درآورید.
• در داخل مسجد، آرام باشید و از صحبت کردن با صدای بلند خودداری کنید.
• عکس گرفتن در داخل مسجد مجاز است، اما از عکاسی از نمازگزاران یا افراد در حال عبادت خودداری کنید.
• از خوردن و آشامیدن در داخل مسجد خودداری کنید.
• در هنگام بازدید از مسجد، به حریم خصوصی افراد احترام بگذارید.

مسجد آبی | نمادی از تقابل شرق و غرب

مسجد سلطان احمد، که به مسجد آبی نیز شهرت دارد، بدون شک یکی از نمادین‌ترین بناهای تاریخی و مذهبی در شهر استانبول و حتی سراسر جهان است. این شاهکار معماری عثمانی، با گنبدها و مناره‌های باشکوه و کاشی‌های آبی خیره‌کننده، هر ساله میلیون‌ها بازدیدکننده را مجذوب خود می‌کند. بازدید از این مسجد، سفری به اعماق تاریخ، هنر و فرهنگ عثمانی است که رزرو بلیط هواپیما استانبول امکان‌پذیر می‌شود.

گشت و گذار در حیاط، تماشای گنبدهای نیلگون و محراب نفیس، تجربه‌ای معنوی و آرامش‌بخش را به ارمغان می‌آورد. اگر شما تجربه بازدید از این نما تاریخی را دارید، نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول مسجد سلطان احمد