چغازنبیل شوش | شهر عرفانی و باستانی زیگورات

دیدن اولین‌ها برای بیشتر افراد سراسر دنیا، جالب و هیجان‌انگیز است. چغازنبیل شوش نیز جزو لیست اولین‌های ایران به حساب می‌آید و به‌عنوان اولین عبادتگاه یا معبد کشور عزیزمان شناخته می‌شود. این جاذبه، روزگاری شهری مقدس و پر‌رفت‌و‌آمد در پادشاهی ایلام (عیلام) بوده است. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌ تودی، درباره چغازنبیل شوش، تاریخچه و قدمت آن، معماری بی‌نظیرش، پادشاهی که فرمان ساخت آن را داده است، مسیرهای دسترسی، بهای بازدید، جاذبه‌های گردشگری اطراف چغازنبیل و موضوعات بسیار دیگری، صحبت خواهیم کرد. لطفا تا انتها همراه ما باشید. 

چغازنبیل شوش کجاست؟ 

این بنای تاریخی منحصربه‌فرد در قسمت جنوب‌غربی ایران، در مسیر شهر باستانی شوش، واقع در استان خوزستان است. شهر شوش به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان، اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی دارد و میراثی ارزشمند از تمدن‌های کهن را در خود جای داده است. این شهر باستانی از نظر جغرافیایی در محدوده ۳۵ کیلومتری قسمت غربی شهرستان شوشتر، ۲۴ کیلومتری قسمت جنوب‌غربی شهر دزفول و همچنین ۱۱۵ کیلومتری قسمت شمال‌غربی شهر اهواز قرار دارد که همین امر، موجب شده تا دسترسی به این بنای تاریخی برای علاقه‌مندان راحت‌تر شود.

شهر تاریخی شوش، این شهر باستانی با قدمت طولانی، در گذشته به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای جهان شناخته می‌شده است. این شهر به‌عنوان پایتخت امپراتوری‌های قدرتمند، نقش مهمی در تاریخ تمدن بشری ایفا می‌کرد. یکی از آثار تاریخی ارزشمند این شهر، چغازنبیل شوش است که در زبان ایلامی به آن دوراونتاش می‌گویند.

• آدرس: استان خوزستان، محدوده ۴۵ کیلومتری قسمت جنوبی شوش. 

آدرس چغازنبیل شوش روی نقشه گوگل

چگونه به چغازنبیل شوش برویم؟ 

دسترسی به این جاذبه تاریخی از طریق دو مسیر امکان‌پذیر است. در مسیر اول، حرکت خود را از شهر شوشتر به‌سمت کشت و صنعت کارون شروع می‌کنید که در ادامه مسیر به زیگورات چغازنبیل می‌رسید. این مسیر، شما را به قلب تاریخ و تمدن کهن ایران، یعنی زیگورات دوراونتاش می‌رساند.

برای دستیابی به این مقصد، مسیر دومی نیز وجود دارد. در این مسیر، حرکت خود را از جاده اهواز به شوش شروع می‌کنید. پس از طی مسافتی مشخص، تابلوهای راهنمای مسیر، شما را به‌سمت منطقه تاریخی هفت‌تپه هدایت می‌کنند. با ادامه مسیر از هفت‌تپه، به چغازنبیل شوش می‌رسید. در این مسیر با دو اثر تاریخی بی‌نظیر برخورد خواهید کرد. 

فاصله چغازنبیل شوش تا شهرهای اطراف چند کیلومتر است؟ 

اگر از شهرهای اطراف، قصد رفتن به‌سمت چغازنبیل شوش را دارید، نیاز است تا از فاصله بین این جاذبه با این شهرها مطلع باشید. در ادامه، ما این فواصل را ذکر کرده‌ایم:

• فاصله شوش تا چغازنبیل: ۴۳ کیلومتر؛
• فاصله شوشتر تا چغازنبیل: ۴۵ کیلومتر؛
• فاصله دزفول تا چغازنبیل: ۸۷ کیلومتر؛
• فاصله اهواز تا چغازنبیل: ۱۲۰ کیلومتر؛
• فاصله تهران تا چغازنبیل: ۷۰۴ کیلومتر.

هزینه بلیط و ساعات بازدید از میراث جهانی چغازنبیل شوش چگونه است؟

برای بازدید از این مجموعه تاریخی، پرداخت ورودی الزامی است. نرخ بلیط برای گردشگران داخلی ۳۰ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۵۰ هزار تومان تعیین شده است. ساعات بازدید نیز از ۹ صبح تا ۱۷:۳۰ است. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید. 

• پایگاه اینترنتی میراث جهانی چغازنبیل شوش و موزه هفت‌تپه:  tchoghazanbil.com
• نشانی میراث جهانی چغازنبیل: استان خوزستان، کیلومتر ۱۵ شهر شوش به شهر اهواز، ۳ راهی چغازنبیل
• موزه تاریخی چغازنبیل و هفت‌تپه: استان خوزستان، شهر شوش، هفت‌تپه، موزه هفت‌تپه
• شماره تماس: ۰۶۱۴۲۸۶۷۲۱۳-۱۴

چغازنبیل، دوراونتاش و زیگورات به چه معنا هستند؟ 

ممکن است این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که این سه واژه، از کجا آمده‌اند و چه معانی را منتقل می‌کنند. ما در ادامه، به توضیح هر یک پرداخته‌ایم.

• چغازنبیل: این نام ترکیبی از دو واژه لری؛ “چغا” به‌معنای تپه و “زنبیل” به معنای سبد است. مردم محلی به‌دلیل شکل خاص این بنا که شبیه به یک سبد بزرگ وارونه بود، آن را چغازنبیل نامیدند. قبل از آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی، این سازه عظیم به‌شکل یک تپه بزرگ نمایان بود و به همین دلیل، با توجه به شکل ظاهری آن و با تلفیق دو واژه لری، این نام را برای آن انتخاب کردند.
• دوراونتاش: دوراونتاش، نامی است که از ترکیب دو واژه عیلامی “دور” به‌معنای مکان و منزلگاه و “اونتاش” نام پادشاه عیلامی سازنده این بنا، تشکیل شده است. به عبارت دیگر، دوراونتاش را می‌توان به‌عنوان “مکان و منزلگاه اونتاش” ترجمه کرد. 
• زیگورات: زیگورات‌ها بناهای مذهبی عظیم و باشکوهی بودند که در تمدن‌های باستانی، به‌ویژه در بین سومریان، اهمیت ویژه‌ای داشتند. این سازه‌های پله‌ای هرمی‌شکل، با الهام از کوه‌ها و به‌عنوان نمادی از ارتباط زمین و آسمان ساخته می‌شدند. واژه زیگورات از کلمه اکدی “زقوره” گرفته شده که به‌معنای “قله کوه” یا “مکان مرتفع” است. این بناهای باشکوه اغلب در مرکز شهرها ساخته می‌شدند و به‌عنوان مکانی برای عبادت خدایان و انجام مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

با تاریخچه چغازنبیل شوش آشنا شوید

چغازنبیل شوش، خاص‌ترین نماد تمدن کهن ایلام به حساب می‌آید. این بنای تاریخی با معماری منحصربه‌فرد خود، گویای سبک زندگی و باورهای مذهبی مردم این تمدن باستانی‌ست. این بنای باستانی به‌عنوان یک سکونتگاه، علاوه‌بر جنبه معماری، حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره فرهنگ، هنر و تاریخ ایلامیان است. به همین دلیل، این اثر در سال ۱۳۵۸ به‌عنوان نخستین اثر ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

ژاک دو مورگان، زمین‌شناس مشهور، در سال ۱۸۹۰ میلادی به کشف مهمی دست پیدا کرد. او در این منطقه، به وجود معادن نفت پی برد و این خبر در آن زمان، بازتاب گسترده‌ای داشت. حدود نیم قرن بعد، زمانی که مهندسان نفت مشغول فعالیت در این منطقه بودند، به‌طور اتفاقی به یک کشف باستان‌شناسی ارزشمند دست یافتند. آن‌ها آجری را پیدا کردند که روی آن نوشته‌هایی باستانی وجود داشت. این کشف اتفاقی، سرآغاز کاوش‌های باستان‌شناسی گسترده‌ای در زیگورات دوراونتاش شد و به پیدا‌شدن یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران انجامید.

کشف آجر کهن و آغاز پژوهش‌ها

کشف تصادفی یک آجر قدیمی، آغاز پژوهش‌های باستان‌شناسی در این منطقه بود. این آجر که توسط کشاورزان محلی در اطراف شوش پیدا شده بود، به‌دست باستان‌شناسانی رسید که در این منطقه در حال کاوش بودند. وجود این آجر، توجه پژوهشگران را به منطقه‌ای ناشناخته جلب کرد تا تحقیقات خود را به آن سمت معطوف کنند. 

این بنای تاریخی که در زیر خاک مدفون شده بود، برای چندین دهه ناشناخته ماند تا اینکه در دوران پهلوی دوم توسط رومن گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی، مورد کاوش قرار گرفت. این بنای تاریخی با وجود گذشت هزاران سال، همچنان شگفتی و عظمت خود را حفظ کرده است. با‌این‌حال، عوامل طبیعی مانند باد، باران و تغییرات آب‌و‌هوایی، به‌مرور زمان باعث فرسایش و تخریب بخش‌هایی از آن شده‌اند.

قدمت چغازنبیل شوش به چه دورانی می‌رسد؟ 

این عبادتگاه باستانی که در گذشته توسط ایلامیان به‌نام زیگورات دوراونتاش شناخته می‌شد، حدود ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح احداث شده است. چغازنبیل شوش، عنوان قدیمی‌ترین بنای مذهبی شناخته‌شده در ایران را از آن خود کرده است. در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد، اونتاش گال، پادشاه قدرتمند عیلام باستان، اقدام به ساخت  این بنای عظیم کرد. 

هدف اصلی از احداث این معبد باشکوه، پرستش ایزد اینشوشیناک، الهه حامی شهر باستانی شوش بود. متاسفانه، تمدن ایلامی دوام چندانی نیاورد. در سال ۶۴۵ پیش از میلاد، سپاه آشور بانیپال به سرزمین ایلام حمله کرد و با نابودی شهر زیگورات دوراونتاش، به این تمدن کهن پایان داد.

چغازنبیل شوش چگونه کشف شد؟ 

کشف تصادفی معبد چغازنبیل شوش در سال ۱۹۳۹ میلادی، فصل جدیدی را در تاریخ باستان‌شناسی ایران رقم زد. در آن سال، گروهی از کارشناسان شرکت نفت ایران و انگلیس در جریان پروازی در این منطقه، به تپه‌ای عظیم و محصور میان دیوارها برخورد کردند. 

این کشف غیر منتظره، توجه یکی از زمین‌شناسان گروه به‌نام براون را به خود جلب کرد. براون چندین آجر کتیبه‌دار را از سطح تپه جمع‌آوری کرد و اهمیت این یافته را به هیئت باستان‌شناسی که در شهر شوش مشغول کاوش بودند، گزارش داد. این گزارش آغاز مطالعات گسترده‌ای بود که منجر به شناسایی چغازنبیل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آثار باستانی ایران شد.

اولین‌بار در سال ۱۹۳۵ میلادی، توجه باستان‌شناسان فرانسوی به محوطه باستانی زیگورات دوراونتاش جلب شد. ون در مییر و لویی لوبرتون، دو تن از اعضای هیئت باستان‌شناسی فرانسه، نخستین کسانی بودند که از این محوطه بازدید کردند. رومن گیرشمن، باستان‌شناس برجسته فرانسوی، نقش بسیار مهمی در کاوش‌ها و شناخت بیشتر شهر دوراونتاش ایفا کرد. 

در کتیبه‌های چغازنبیل شوش چه اسراری پنهان شده است؟ 

کتیبه‌ها و آجرنوشته‌های چغازنبیل شوش که جزو اشیا کشف شده در چغازنبیل هستندُ‌نقش بسزایی در شناخت و معرفی این بنای عظیم ایفا کردند. هزاران کتیبه که به زبان و خط باستانی عیلامی نوشته شده‌اند، بخش اعظمی از زیگورات دوراونتاش را در بر گرفته‌اند. در این کتیبه‌های باستانی، دلایل ساخت زیگورات‌ها، نام سازندگان آن‌ها، نوع مصالح به‌‌کار‌رفته و همچنین تز‌یینات به‌کار‌رفته در این سازه‌های عظیم، به‌طور کامل شرح داده شده است. در کتیبه‌ای باستانی که روی یکی از آجرها حک شده است، اونتاش ناپیریشا، پادشاه عیلامی،  درباره ساخت این بنای عظیم مفصل صحبت کرده است. 

وی در این کتیبه، گفته است که این معبد باشکوه را با استفاده از مصالحی ارزشمند و گران‌بها، مانند آجرهای طلایی و نقره‌ای‌رنگ، سنگ‌های عقیق سیاه، سنگ‌های سفید و سایر سنگ‌های قیمتی ساخته و آن را به‌عنوان هدیه‌ای ارزشمند به خدایان ناپیریشا و این‌شوشینیک تقدیم کرده است. همچنین، پادشاه با لحنی تهدیدآمیز، هرکسی را که به این بنا آسیب برساند و اموال آن را سرقت کند، نفرین کرده و برای عاملان این کار نابودی نسل را خواستار شده است.

پادشاهی که چغازنبیل شوش را بنا کرد، که بود؟ 

اونتاش ناپیریشا، پادشاهی قدرتمند از تمدن باستانی ایلام، در قرن سیزدهم پیش از میلاد زیگورات دوراونتاش را بنا کرد. این زیگورات که با نام شهر اونتاش نیز شناخته می‌شود، یکی از شاهکارهای معماری و مهندسی باستانی به حساب می‌آید. اونتاش ناپیریشا با احداث این بنای عظیم، نام خود را به‌عنوان بنیانگذار آن در تاریخ ثبت کرد. او نوه پاهیر ایشان، بنیانگذار سلسله شاهی در ایلام بود و پس از او، کیدین هوتران دوم به حکومت رسید.

اونتاش گال، پادشاه ایلام، در سال ۱۲۶۵ قبل از میلاد به قدرت رسید و پس از آن اقدام به تاسیس شهری جدید به‌نام دوراونتاش کرد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این پادشاه، ساخت زیگورات باشکوهی در این شهر بود. بر اساس کتیبه‌های به‌جا‌مانده، اونتاش گال علاوه بر پرستش خدای اینشوشیناک، اهداف دیگری نیز برای ساخت این بنای باشکوه در سر داشته است. البته با وجود تلاش‌های فراوان باستان‌شناسان، هنوز رمزگشایی کامل این اهداف صورت نگرفته و برخی محققان بر این باورند که ۴ بنای استوانه‌ای‌شکل اطراف زیگورات، به درک  هر چه بهتر انگیزه‌های پادشاه ایلامی کمک می‌کنند.

رومن گیرشمن، باستان‌شناس مشهور، دوران حکومت پادشاهی را که چغازنبیل شوش را بنا کرده است، مدت ۲۰ سال (۱۲۶۵ تا ۱۲۴۵ پیش از میلاد) تخمین زده که این تخمین بر پایه شواهد موجود و پژوهش‌های گسترده ایشان صورت گرفته است. بررسی‌های باستان‌شناسان همچنین نشان می‌دهد که میان ۶۵۰۰ آجر کتیبه‌داری که در کاوش‌های چغازنبیل به دست آمده، تنها نام این پادشاه به‌کرات تکرار شده است. نبود نام پادشاه یا شاهزاده دیگری روی این کتیبه‌ها، حکایت از آن دارد که این بنا در دوران حکومت یک پادشاه واحد ساخته شده است.

معماری چغازنبیل شوش به چه صورت است؟ 

چغازنبیل شوش، مجموعه شهری گسترده‌ای‌ست که در شهر باستانی دوراونتاش قرار دارد. این مجموعه که دارای قدمتی چند‌هزار‌ساله است، از ۳ دیوار دفاعی متحدالمرکز تشکیل شده است. در بخش مرکزی این مجموعه، زیگورات دوراونتاش به‌عنوان بنای اصلی و مذهبی شهر قرار گرفته است. در حصار دوم، کاخ‌ها و معابد کوچک‌تری وجود داشته‌‌اند و در حصار سوم نیز علاوه‌بر کاخ‌ها و آرامگاه‌های سلطنتی، یک سیستم تصفیه آب بسیار پیشرفته احداث شده بود. 

مصالح اصلی به‌کار‌رفته در ساخت چغازنبیل شوش، خشت و گل بوده‌اند. البته برای افزایش دوام و پایداری بنا، سازندگان از آجر نیز استفاده کرده‌اند. نمای بیرونی زیگورات نیز با هزاران آجر پخته و کتیبه‌دار تزیین شده است. علاوه‌بر آجر، از مصالح دیگری مانند ملات قیر، اندودهای گچی، آجرهای لعاب‌دار، تزیینات شیشه‌ای و گل‌میخ‌های سفالی نیز در ساخت این بنای تاریخی استفاده شده است.

بنای زیگورات دوراونتاش یا همان چغازنبیل شوش، از اهمیت بالایی در معماری و باستان‌شناسی برخوردار است. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بنا، استفاده از مجسمه‌های گاو نر سفالی لعاب‌دار در ورودی‌های آن است. این مجسمه‌ها که با ظرافت خاصی ساخته شده‌اند، نقش حفاظتی داشته و نمادی از قدرت و اقتدار نیز به حساب می‌آمدند. در نزدیکی معابد هیشمیتیک و روهوراتیر نیز کوره‌ای برای پخت سفال‌های مورد نیاز در ساخت این مجسمه‌ها و سایر عناصر تزیینی وجود داشته که کشف این کوره، نشان‌دهنده پیشرفت فناوری و صنعت سفالگری در تمدن عیلام باستان است.

توضیحات بیشتر در خصوص معماری چغازنبیل

چغازنبیل شوش، ابتدا به‌صورت پنج‌طبقه طراحی و ساخته شده بود، اما متاسفانه در طول سالیان دراز و به‌دلیل عوامل طبیعی و انسانی، بخش قابل توجهی از آن تخریب شد. به‌گونه‌ای که در حال حاضر، تنها دو طبقه از این بنای تاریخی باقی مانده است. چغازنبیل شوش دارای ابعادی به طول تقریبی ۱۰۵ متر و ارتفاع اولیه‌ ۵۳ متر از سطح زمین بوده است؛ با‌این‌حال، در حال حاضر ارتفاع آن به حدود ۲۵ متر کاهش یافته است. از طرفی، طبقات این بنا به‌صورت افقی و موازی با سطح زمین ساخته شده‌اند.

چغازنبیل شوش ساختاری پیچیده و منحصربه‌فرد دارد. بخش داخلی بیشتر طبقات این بنای عظیم با خشت ساخته و پر شده‌اند، اما طبقات اول و پنجم، فضایی خالی و اتاق‌مانند دارند. دیوارهای داخلی زیگورات از خشت ساخته شده‌اند، در حالی که نمای بیرونی آن با آجر پوشیده شده است. 

برخی از آجرهای به‌کار‌رفته در ساخت این بنا، لعاب‌کاری شده‌اند و برخی دیگر نیز تزییناتی مانند گل‌میخ دارند که از قدیمی‌ترین نمونه‌های کاشی در جهان محسوب می‌شوند. نکته قابل توجه دیگر، وجود آجرنوشته‌های خط میخی ایلامی روی نمای زیگورات است که به‌ نام سازنده بنا، یعنی اونتاش‌ گال و هدف ساخت آن اشاره دارد.

در اطراف چغازنبیل شوش، دو سکوی دایره‌ای‌شکل در جهت شمال‌غربی و جنوب‌غربی قرار دارند که علت دقیق ساخت آن‌ها همچنان موضوع بحث و بررسی باستان‌شناسان است. برخی از پژوهشگران بر این باورند که این سکوها در گذشته به‌عنوان مکان‌هایی برای انجام فعالیت‌هایی مانند پیشگویی، رصد ستارگان، اندازه‌گیری زمان با استفاده از خورشید یا حتی برگزاری مراسم قربانی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌‌اند. با‌این‌حال، به‌دلیل نبود شواهد قطعی، تعیین دقیق کاربری این سکوها همچنان چالشی اساسی برای باستان‌شناسان است.

کدام معابد خدایان باستان در چغازنبیل شوش قرار دارد؟ 

در محوطه تاریخی چغازنبیل شوش، علاوه‌بر دو معبدی که در مجاورت دروازه‌های غربی و جنوب‌شرقی حصار دوم قرار دارند و نامی از آن‌ها یافت نشده است، عبادتگاه‌های متعددی به خدایان و الهه‌های مهم تمدن ایلام اختصاص یافته بودند. این معابد به خدایانی چون اینشوشیناک، ناپیریشا، کریریشا، ایشنی‌کرب و هومبان تقدیم شده بودند. در ادامه، نام عبادتگاه‌ها و معابد خدایان باستان عیلام در این مجموعه را خواهیم گفت:

• الهه سوگند، ایشنی کاراب؛
• خدای انزان، روهوراتیر؛
• همسر خدای انزان، هیشمتیک؛
• خدای هوا، اَدَ؛
• همسر خدای هوا، نین آلی؛
• خدای آتش، نوسکو؛ 
• خدای عیلام، شیموت؛
• همسر خدای عیلام، منزت؛
• خدای بزرگ عیلام، گال؛
• مادربزرگ خدایان، پی نیکیر؛
• الهه‌های روزی‌ده، نپراتپ.

وجود رصدخانه در چغازنبیل شوش

باستان‌شناسان معتقدند این مجموعه علاوه‌بر زیگورات اصلی، شامل ۳ بنای کوچک دیگر نیز بوده است. این بناها به‌عنوان یک مجموعه یکپارچه، کارکردی نجومی داشته‌اند. باستان‌شناسان این مجموعه بی‌نظیر را یک رصدخانه خورشیدی یا تقویم آفتابی می‌دانند. آن‌ها معتقدند از این مجموعه، برای محاسبه گردش خورشید، تنظیم تقویم سالانه و شناسایی دقیق آغاز فصل‌ها و انقلاب‌ها استفاده می‌شده است. به عبارت دیگر، این مجموعه نه‌تنها یک معبد مذهبی، بلکه یک مرکز علمی پیشرفته نیز بوده است.

در معماری باستان، طاق‌نماهایی با چند قوس تو‌در‌تو و کوچک‌شونده وجود داشتند که از اهمیت ویژه‌ای نیز برخوردار بودند. این نوع طاق‌نماها که در ابتدا با هدف رصد اجرام آسمانی، به‌ویژه خورشید ساخته می‌شدند، به‌تدریج به‌عنوان عنصری تزیینی در ورودی بناها مورد استفاده قرار گرفتند. این تغییر کاربری، نشان‌دهنده توجه معماران باستان به زیبایی‌شناسی و همچنین کاربردی‌بودن عناصر معماری بوده است.

آجرهای به‌کار‌رفته در ساخت خورشیدسنج‌های این بنا، دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی بودند. این آجرها که به‌شکل هشت‌ضلعی طراحی شده‌اند، به‌طور خاص برای رصد خورشید مورد استفاده قرار می‌گرفتند. کتیبه‌های یافت‌شده روی آجرهای این مکان نیز مهر تاییدی بر کاربرد رصدخانه‌ای این بنای مدور هستند. 

در کتیبه‌ای که روی آجرهای این بنا نگارش شده بود، اونتاش گال، پادشاه مقتدر انشان و شوش، درباره ساخت این بنای عظیم سخن گفته است. وی در این کتیبه، خود را وقف خدمت به خدایان گال و اینشوشیناک دانسته و از احداث بنایی به‌نام سیان کوک سخن گفته است. متاسفانه، دو کلمه کلیدی “سیان کوک” و “شونشووایرپی” که به‌دفعات در این کتیبه‌ها تکرار شده‌اند، تاکنون به‌طور دقیق ترجمه نشده‌اند. با‌این‌حال، با توجه به شواهد موجود و مطالعات باستان‌شناسی، محققان معتقدند این دو کلمه به احتمال زیاد، مفهوم رصدخانه یا مکانی برای رصد اجرام آسمانی را می‌رسانند.

بهره‌مندی از تصفیه‌خانه در چغازنبیل شوش 

یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد و جالب‌توجه درباره زیگورات دوراونتاش، وجود یک سیستم تصفیه آب بسیار پیشرفته است. این تصفیه‌خانه که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته‌شده در جهان محسوب می‌شود، نشان از دانش و فناوری بالای سازندگان این بنای تاریخی دارد. طراحی و ساخت چنین سیستم پیچیده‌ای در هزاران سال پیش، نشان‌دهنده نبوغ و خلاقیت بالای تمدن‌های ایران باستان است.

با وجود فاصله ۳ کیلومتری رودخانه دز از معبد چغازنبیل، منبع اصلی تامین آب این بنای باشکوه باستانی، رودخانه کرخه بوده است. آب این رودخانه از طریق یک کانال ۴۵ کیلومتری به آنجا منتقل می‌شده است. علت اصلی این انتخاب، اختلاف ارتفاع قابل توجه بین سطح رودخانه دز و محل استقرار این بنا بوده است. به‌عبارت دیگر، تامین آب از رودخانه دز به‌دلیل موقعیت توپوگرافی منطقه، امکان‌پذیر نبوده است.

با جاذبه‌های گردشگری اطراف چغازنبیل شوش آشنا شوید  

در حاشیه زیگورات دوراونتاش، مناظر طبیعی زیبا و آثار تاریخی ارزشمندی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها نیز دیدن کنید. علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، می‌توانند با برنامه‌ریزی مناسب، از مناظر بکر و چشم‌نواز اطراف این جاذبه تاریخی نهایت لذت را ببرند. در ادامه، چند مورد از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری پیرامون این بنای با‌شکوه و با‌عظمت را معرفی خواهیم کرد. 

آرامگاه دانیال نبی | مدفن پیامبری از قرن هفتم پیش از میلاد 

آرامگاه دانیال نبی، یکی از بناهای مذهبی و تاریخی مهم شهر شوش به حساب می‌آید که در سال ۱۲۴۹ خورشیدی به‌دستور روحانی شیعه، جعفر شوشتری، بنا شده است. ساخت این بنا پس از وقوع سیل ویرانگری در همان سال و تخریب بنای قبلی، صورت گرفت. در بنای جدید، ضریح در مرکز قرار داده شده است. این بقعه با معماری جالب و منحصربه‌فرد خود، به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر شوش تبدیل شده و سالانه پذیرای زائران و گردشگران بسیاری است.

دانیال، یکی از پیامبران برجسته بنی‌اسرائیل است که در قرن هفتم پیش از میلاد در شهر بابل زندگی می‌کرد. او از نسل یهودا، یکی از پسران حضرت یعقوب بود که به‌همراه گروهی از هم‌کیشان خود به ایران مهاجرت کرده و در شهر شوش ساکن شده بود. با توجه به منابع تاریخی، می‌توان حدس زد که او تا دوران پادشاهی کوروش کبیر نیز در قید حیات بوده است. دانیال به‌دلیل دانش و حکمت فراوان خود، به‌ویژه در زمینه تعبیر خواب، شهرت بسیاری کسب کرد.

• آدرس: استان خوزستان، شهر شوش، خیابان امام خمینی (ره).

آدرس آرامگاه دانیال نبی روی نقشه گوگل

رود دز | مایه حیات شهر شوش 

رود دز، یکی از مهم‌ترین منابع آبی در غرب کشور است که از ارتفاعات زاگرس مرکزی در جنوب استان لرستان سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه خروشان پس از طی‌کردن مسیری طولانی و عبور از مناطق کوهستانی و دشت‌های حاصلخیز، به شهر دزفول رسیده و به یکی از جاذبه‌های اصلی این شهر تبدیل شده است. رود دز، علاوه‌بر ارزش زیست‌محیطی، نقش بسیار مهمی در تولید برق ایفا می‌کند. این رود پس از عبور از دزفول و شوشتر، در نهایت به رود کارون می‌پیوندد و به خلیج‌فارس می‌ریزد.

این منطقه گردشگری از نظر امکانات رفاهی و تفریحی نیز پاسخگوی نیازهای مختلف گردشگران است. مجموعه متنوعی از هتل‌ها، مهمان‌سراها و اقامتگاه‌های سنتی در مجاورت رودخانه دز قرار دارند که با ارائه خدمات با‌کیفیت و امکانات رفاهی مناسب، اقامتی دلپذیر و به‌یاد‌ماندنی را برای مسافران فراهم می‌کنند. 

• آدرس: استان خوزستان، شهر شوش. 

آدرس رود دز روی نقشه گوگل

سازه‌های آبی شهر شوشتر | شاهکار مهندسی در ایران باستان 

سازه‌های آبی شوشتر به‌عنوان یک شاهکار مهندسی آب در ایران شناخته می‌شوند و نمادی از هماهنگی انسان با طبیعت هستند، این سازه‌ها از خاص‌ترین جاهای دیدنی شوشتر محسوب می‌شوند. این مجموعه بی‌نظیر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و شامل سازه‌هایی چون پل‌ها، بندها، کانال‌ها و آسیاب‌های آبی است. این سازه‌های آبی خارق‌العاده که با استفاده از مصالح بومی و دانش مهندسی پیشرفته زمان خود ساخته شده‌اند، علاوه‌بر تامین آب مورد نیاز شهر، از آن در برابر سیلاب‌ها نیز محافظت می‌کردند.

علاوه‌بر جذابیت تاریخی و معماری، این مجموعه امکانات رفاهی مناسبی نیز برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. وجود فروشگاه، سرویس بهداشتی و نمازخانه، راحتی و آسایش گردشگران را تا حدودی تامین می‌کند. با توجه به فاصله تقریبی ۴۵ کیلومتری سازه‌های آبی شوشتر تا چغازنبیل، می‌توانید این دو اثر تاریخی را در یک سفر ببینید و از زیبایی‌های طبیعی و تاریخی منطقه لذت ببرید.

• آدرس: استان خوزستان، شهرستان شوشتر، خیابان شریعتی.

چغازنبیل شوش | نمادی از شکوه و عظمت تمدن‌های باستانی

چغازنبیل شوش، جاذبه‌ای است که مانند آن در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. معماری منحصربه‌فرد و عظمت آن، نمادی از شکوه و جلال تمدن ایران باستان و ایلام است. بازدید از این جاذبه تاریخی، در واقع مانند سفری به گذشته و تماشای زحمات و نبوغ مردم آن دوران است. اگر شما هم به آثار باستانی و تاریخی علاقه دارید کافی است بار سفر را ببندید راهی این شهر زیبا شوید.

آیا تاکنون از این جاذبه دیدن کرده‌اید؟ کدام قسمت آن شما را شگفت‌زده کرد؟ در قسمت نظرات برای ما و دیگر کاربران بنویسید.

سوالات متداول درباره چغازنبیل شوش