راه آهن سراسری ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسید
در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) در تاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۰۳ برابر با ۲۵ جولای ۲۰۲۱، راه آهن سراسری ایران به عنوان بیست و پنجمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت گردید.
راه آهن سراسری ایران که موسوم به راهآهن شمال – جنوب است و قدمت آن به ۸۵ سال می‌رسد، طولانی‌ترین راهآهن ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است و همچنین به عنوان نخستین اثر میراث صنعتی کشور ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است.
راه آهن سراسری ایران اولین راهآهن غرب آسیا است و جای بسی خوشحالی است که ایران توانست به عنوان چهارمین کشور جهان، راه آهن خود را به ثبت جهانی یونسکو برساند. تا پیش از این راه آهن هند، اتریش و راه آهن مشترک سوییس-ایتالیا در یونسکو ثبت شده بودند.
چرا راهآهن ایران یک اثر جهانی است؟
مسیر راهآهن ایران علاوه بر تکنیک و کیفیت بالا در ساخت، در زمینه گردشگری نیز حرف زیادی برای گفتن دارد، چرا که در مسیر خود از مناظر زیبا و چهار فصل کشور عزیزمان برخوردار می‌شود، از رشته کوه‌های معروف زاگرس و البرز، جنگل‌های سرسبز و زیبا، رودخانه‌های خروشان و صدها جاذبه طبیعی و انسان‌ساخت دیگر عبور می‌کند. در واقع یکی از دلایل ثبت جهانی این مسیر نیز، عبور آن از اقلیم‌های متفاوت ایران و پیوند و اتصال اقوام و فرهنگ‌های مختلف ایران مانند لر، کرد، عرب، مازنی، ترکمن و… به یکدیگر است.
شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، هردو نظر به ثبت این مسیر در فهرست یونسکو داشتند تا سرانجام پس از پیگیری‌های مستمر در اجلاس کشور چین، یونسکو به جهانی شدن این مسیر ریلی با جاذبه‌های طبیعی، ایستگاه‌ها، تاسیسات، بناها و پل‌های ساخته شده در مسیر و حتی لوکوموتیوهای تاریخی و قدیمی آن رای داد.
به گفته وب سایت یونسکو، این راهآهن ۱۳۹۴ کیلومتری، دریای خزر در شمال شرقی ایران (بندر ترکمن) را به خلیج فارس در جنوب غربی (بندر امام خمینی) متصل کرده است. راهآهن سراسری ایران به دلیل ابعاد و کار عمرانی و مهندسی برای غلبه بر مسیرهای ناهموار و شیب‌دار و سایر مشکلات موجود حائز اهمیت بسیار است. جالب است بدانید در مسیر این راه آهن ساخت ۱۷۴ پل بزرگ، ۱۸۶ پل کوچک، ۲۲۴ عدد تونل و همچین ۱۱ تونل مارپیچ صورت گرفته است. همچنین در این وب‌سایت، در رابطه با بودجه‌بندی این پروژه گفته شده است که برای جلوگیری از سرمایه‌گذاری‌های خارجی و کنترل آن‌ها، تامین این بودجه توسط مالیات ملی صورت پذیرفته است.
پیشینه احداث راه آهن ایران
با وجودیکه احداث و بهره‌برداری‌های اولیه راهآهن ایران در دوران قاجار و حدود سال ۱۲۲۷ شمسی در شمال کشور صورت گرفت، اما شروع اصلی این پروژه در سال ۱۳۰۵ تصویب شد و سال بعد مهندسان ایرانی با همکاری مهندسان آمریکایی و آلمانی ساخت این مسیر ریلی را شروع کردند. بهره‌برداری کامل این راهآهن در سال ۱۳۱۴ رقم خورد و شروع به کار کرد.
امید است این اتفاق خوش‌یمن، یعنی ثبت جهانی مسیر راهآهن سراسری، باعث بهبود هرچه بیشتر شرایط ریلی کشور و همچنین حفاظت از آن شود و با انجام اصلاحات مورد نیاز در طرح یونسکو جایگاه خود را در این فهرست جهانی حفظ نماید.
